ISSN: 2353-2912      eISSN: 2719-8537      DOI: 10.36575/2353-2912      EN: www.ateneum.edu.pl/about-ateneum/philological-forum

________________

O Czasopiśmie Forum Filologiczne Ateneum

Czasopismo Forum Filologiczne Ateneum (PL) jest międzynarodowym recenzowanym czasopismem naukowym typu open access, wydawanym przez Wydawnictwo Ateneum-Akademii Nauk Stosowanych w Gdańsku*.

Pismo publikuje prace naukowe w języku polskim oraz językach obcych, związane w główniej mierze z dziedziną nauk humanistycznych, będące rezultatem badań własnych autora przede wszystkim w obszarze dyscyplin takich jak: językoznawstwo, literaturoznawstwo, badania kulturowe, studia porównawcze, a także pozostawia pole do rozważań w zakresie badań interdyscyplinarnych.

Zamieszczanie artykułów w czasopiśmie jest całkowicie bezpłatne. Autor nie ponosi żadnych kosztów związanych z procesem publikacyjnym czy recenzyjnym.

Punktacja MEiN: 40 pkt. (2023)

Periodyk znajduje się w wykazie czasopism punktowanych MEiN z 17 lipca 2023 r. pod pozycją 29816.

Czasopismo uwzględnia cyfrowe identyfikatory dokumentów elektronicznych DOI (Digital Object Identyfier) rejestrowane w bazie CrossRef oraz unikalne identyfikatory naukowców, będących autorami zamieszczanych w czasopiśmie artykułów naukowych ORCID (Open Researcher and Contributor ID).

Czasopismo Forum Filologiczne Ateneum indeksowane jest w następujących bazach:

Forum Filologiczne Ateneum umieszczone zostało na platformach, udostępniających w sposób otwarty pełne teksty artykułów:

	Academia
	Researchgate

* W związku z podwyższeniem rangi uczelni oraz zmianą jej nazwy w 2022 roku nazwa wydawnictwa również uległa zmianie z: 'Wydawnictwo Ateneum-Szkoły Wyższej w Gdańsku' na: 'Wydawnictwo Ateneum-Akademii Nauk Stosowanych w Gdańsku'.

ISSN: 2353-2912      eISSN: 2719-8537      DOI: 10.36575/2353-2912      EN: www.ateneum.edu.pl/about-ateneum/philological-forum

______________________

Forum Filologiczne Ateneum, Nr 1(11)2023

Spis treści i zawartość artykułów

(W każdej pozycji Spisu treści znajduje się link do plików pdf z opublikowanymi w tomie tekstami)

Part I

ESCRITORAS ANDALUZAS (1900-1950) / ANDALUSIAN WOMEN WRITERS (1900-1950)

Daniele CERRATO, Prólogo del Editor de la parte monográfica de la revista científica Forum Filologiczne Ateneum titulada “Escritoras andaluzas (1900-1950)”

Giuliana Antonella GIACOBBE, El concepto de emancipación femenina en la actividad periodística de Patrocinio de Biedma y la Moneda. Reflexiones en torno a los artículos “Influencia femenina”, “La mujer emancipada” y “Lo que es preciso”, publicados en la revista Cádiz

El objetivo de este artículo es el análisis, dentro de la prolífica actividad periodística de la escritora andaluza Patrocinio de Biedma y la Moneda , de la evolución del concepto de emancipación femenina en tres de sus artículos, “La influencia femenina”, “La mujer emancipada” y “Lo que es preciso”, publicados en la revista Cádiz entre los años 1878 y 1879. Fundadora y directora de la revista Cádiz, de Biedma entendió el periodismo como una forma de regenerar la población a través de la transmisión de nuevos ideales que contribuyeran a la mejora social. Considerada una de las máximas representantes del feminismo andaluz (y español) de finales de siglo XIX, es a través de estos artículos que Patrocinio de Biedma empieza a posicionarse a favor de la emancipación femenina.

Estela GONZÁLEZ DE SANDE, Casilda de Antón del Olmet y su Feminismo cristiano

Casilda de Antón del Olmet fue una de las autoras andaluzas más reconocidas de la primera mitad del siglo XX. Numerosos literatos la admiraron, reseñaron sus libros o le dedicaron composiciones. La crítica la ha incluido en diferentes volúmenes y monografías, ofreciendo informaciones someras y, en ocasiones, inexactas sobre su figura. No existe aún un análisis pormenorizado de su producción artística ni de su biografía. Este estudio presenta a la autora con datos contrastados de su biografía y obra, centrándose en el análisis de su último ensayo, Feminismo cristiano, que recoge el pensamiento crítico, filosófico, político y social de la autora. Dentro de este se prestará atención a la concepción del feminismo de la escritora onubense dentro del contexto histórico y social en el que se enmarca.

Fernando LÓPEZ FAJARDO, La carta-prólogo de En conciencia: Casilda de Antón del Olmet, denuncia y reivindicación

El presente trabajo analiza la carta-prólogo de la obra En conciencia, la única comedia escrita por Casilda de Antón del Olmet. El texto alcanza diversos puntos a tener en consideración, lo que permite no solo una reconstrucción de la personalidad de Casilda, sino también estudiar la cuestión social que tanto preocupaba a la escritora. A través de una perspectiva de género, esta investigación demuestra cómo Casilda convierte su pieza teatral en una denuncia a la marginalización de la mujer, la piedra angular de su producción literaria. En este texto epistolar, Casilda condena la respuesta del público a su obra En conciencia, y, a partir de ello, critica la manera en la que la sociedad invisibiliza la situación cotidiana de una mujer dentro del ámbito doméstico.

Xinyi ZHAO, Reflexiones en torno a la identidad femenina en Electroamor de María Laffitte

Este artículo pretende examinar las identidades femeninas en el cuento Electroamor de María Laffitte, con el objetivo de arrojar luz sobre el tratamiento de los conflictos de género para mostrar la preocupación por el trato injusto a las mujeres, a la vez que nos invita a reflexionar sobre la construcción social de la feminidad en la etapa del desarrollismo franquista. Nuestro trabajo se realiza desde una perspectiva metodológica feminista e interdisciplinar, basada en los estudios de género y el psicoanálisis, teniendo en cuenta la crítica literaria y los análisis filológicos. Nos basamos en el texto Electroamor como plataforma para construir un espacio de expresión individual y colectivo y, por otro lado, como forma de afirmar una identidad polifacética: femenina, inteligente, "fea". Este estudio revela la difícil situación de las mujeres en un entorno de poder masculino durante el régimen de Franco y se centra en la crisis de identidad que no permite a la protagonista asumir su subjetividad.

Sandra G. RODRÍGUEZ, Concha Lagos: una perspectiva de género

Concha Lagos (Córdoba, 1907-2007) fue una prolífica escritora de poesía, prosa y teatro, además de la directora de la revista literaria Cuadernos de Ágora, de 1956 a 1964. Su obra se está rescatando y goza de cierto reconocimiento debido a su labor de editora en la posguerra, además de por su poesía, principalmente. Sin embargo, no se han abordado extensamente sus textos desde el enfoque de los estudios de género y la crítica literaria feminista. Por tanto, se presenta en este estudio un acercamiento al interés que supone la aplicación de una nueva perspectiva que señala y relaciona aspectos que, de otra manera, permanecerían escondidos. Se destacan: la consciencia crítica que Concha Lagos plasma en sus textos, su labor de autorrepresentación y de amplitud de modelos femeninos en la literatura y la creación de redes femeninas en el panorama cultural del momento.

Miguel SOLER GALLO, Pequeña historia de ayer, las memorias de Mercedes Formica:  claves de lectura para interpretar su discurso ideológico y feminista (1931-1958)

En este trabajo se ofrecen claves de lectura de las memorias de la escritora y abogada Mercedes Formica (Cádiz, 1913 – Málaga, 2002), una de las figuras más injustamente tratadas por la historia y la literatura españolas, pese a la importante obra artística y jurídica que llevó a cabo en la segunda mitad del siglo XX, en una de las etapas más difíciles por la represión y la falta de libertad, como fue la dictadura franquista. Estas claves van dirigidas a comprender mejor su perfil ideológico y comprometido con la igualdad entre mujeres y hombres. La autora siempre tuvo claro que luchar por los derechos de las mujeres no debía encuadrarse bajo ningún prisma ideológico o partidista, sino que era un tema global de derechos humanos. Con las claves aquí expuestas de su trayectoria vital y de su pensamiento puede efectuarse un acercamiento a su obra jurídica y literaria de una manera más justa. 

Part II

LINGUISTICS

Iwona BENENOWSKA, Anna BĄCZKOWSKA, “Nobody from the Kossaks family has mounted a horse with a knife and fork so far” – Axiolinguistic analysis of evaluative culinary language in letters written by Maria Pawlikowska-Jasnorzewska

The aim of the paper is to describe evaluative language in letters written by Maria Pawlikowska-Jasnorzewska to her husband. The study focuses on examples that illustrate the evaluation of objects related to culinary topics. Over sixty cases of evaluation have been identified in the purpose-built corpus of culinary contexts, where the primary part of speech with the evaluative function was the adjective. The theoretical framework of the study adheres to axiolinguistics. The methods and tools employed in the investigation involve a corpus-based analysis, i.e., frequency, distribution and sentiment analysis in the quantitative part, and axiolinguistic typologies and expert annotation in the qualitative part. The results of the study have shown that the predominant evaluation type is the lexical one, followed by the grammatical and connotative. The study also shows that the majority of the culinary contexts in the corpus are negatively charged.

Dominik SKOWRON, Anna BĄCZKOWSKA, Assessment of various GPT Models versus the human text: a quantitative analysis of lexis and cohesion

The aim of the paper is to analyse select lexical parameters and text cohesion of academic texts automatically generated by several OpenAI LLM models (GPT) in order to (1) investigate the quality of GPT output relative to the original text; (2) compare the quality of various GPT models. The material used in the study comprised a fragment of a research article. The method of analysis involved NLP-based text analysis tools that focus on the examination of various lexical and text cohesion parameters. The study shows that the similarity between AI-generated texts and the text written by the human author is very high and that there is no single model which would achieve the highest values for all linguistic indices.

Ewa PIOTROWSKA, Anna BĄCZKOWSKA, Readability of information on stem cell therapies: a comparison between commercial websites and scientific articles

The aim of this paper is to evaluate and compare the readability level of the stem cell companies’ websites content and scientific articles devoted to this topic. Eight readability formulas were utilised to assess the readability of the information available on the 2020 top ten stem cell companies’ websites and of 24 scientific articles (12 research articles and 12 reviews) published in npj Regenerative Medicine between 2018 and 2020, selected on the basis of the search term “stem cell therapy human”. The average Flesch Reading Ease Score was 32.6 (difficult) for website pages, 35.8 (difficult) for original articles, and 22.4 (very difficult) for reviews. Based on the other seven readability algorithms applied here, none of the examined texts was written beyond the sixth-grade level of readability, indicating that neither scientific articles nor commercial materials from the companies’ websites delivered information on stem cell-based therapies that would be easily readable for an average adult.

Jolanta HINC, Pleonasm in English – Polish – German. Translation and Implications for Foreign Language Teaching

The following article deals with pleonasms. These are expressions that occur in every language where one element repeats the meaning of the whole phrase and is thus redundant. The aim of the planned study is to ascertain how students of English and German deal with pleonasms and whether they retain them in translation. A second aspect for examination is the extent of students’ translation experience and language awareness, measured in this study by how conscious their approach to pleonasms in translation work is. Two groups of students will be tested - those in their 2^nd (without translation experience) and those in the 3^rd year of study for a bachelor’s degree in applied Linguistics. The results will be compared on the students’ completion of three translation tasks: translation from Polish into German and English, translation from German into Polish and from English into Polish. Based on the results of the translation tasks, several didactic implications are suggested to promote language awareness regarding redundancy and pleonasms.

Maciej KALISZ, Nowoczesne techniki tłumaczeniowe na przykładzie ekwiwalentu i transferu

Artykuł zawiera omówienie wybranych, stosowanych współcześnie technik tłumaczeniowych, ze szczególnym uwzględnieniem ekwiwalentu i transferu. Przedstawiono różne rodzaje technik, uwzględniając przy tym pewne kontrowersje związane z ich definicjami. W wyniku dokonanego przeglądu zaproponowano autorską definicję techniki tłumaczeniowej oraz przedstawiono cechy, zastosowania i mechanizmy działania ekwiwalentu i transferu. Rozważając zjawisko technik tłumaczeniowych należy jasno wskazać, czym różnią się one od procedury tłumaczeniowej (i/lub strategii tłumaczeniowej), a także wskazać, jaką rolę odgrywają te techniki w pracy tłumacza. Choć z pewnością nie są one panaceum na wszystkie problemy związane z tłumaczeniem, mogą być przydatnymi narzędziami, które pomogą uniknąć pewnych błędów w procesie tłumaczenia.

Sylwia FIRYN, Leksykalno-semantyczne aspekty tłumaczenia tekstów literackich z okresu staro-wysoko-niemieckiego na współczesny język niemiecki i polski

Problem tłumaczenia tekstów niemieckojęzycznych z okresu późnego średniowiecza był dotychczas pomijany w niemieckiej literaturze naukowej, głównie ze względu na brak specjalistów wśród współczesnych germanistów. Niniejsza publikacja dotyczy aspektów tłumaczeniowych tekstów, które ukazały się drukiem, a główny nacisk kładziony jest na ocenę istniejących tłumaczeń i prób tłumaczenia. W praktyce spotykamy się z trzema rodzajami tłumaczeń: przekład poetycki, przekład dosłowny (filologiczny), czyli dokładne odwzorowanie całego tekstu oryginalnego oraz przekład adaptacyjny, czyli zazwyczaj informacja o treści tekstu. Tłumaczeń poezji winni dokonywać poeci lub tłumacze znający się na poetyce, tłumaczenie adaptacyjne wykonuje się np. na zlecenie historyka lub archiwisty, by ujawnić zamysł danego tekstu, natomiast tłumaczenie filologiczne ma na celu dokładne zapoznanie potencjalnego odbiorcy z treścią oryginału. Udany przekład filologiczny wymaga od tłumacza wykazania się zarówno wiedzą historyczno-językową, jak i historyczną.

Michał Zbigniew DANKOWSKI, Dlaczego alcalde nie zawsze jest burmistrzem? O genezie urzędu hiszpańskiego alkalda i problemie z jego polskim ekwiwalentem w świetle komparatystyki prawno-administracyjnej i juryslingwistycznej

Trudności jakie nastręcza język specjalistyczny prawny i prawniczy tłumaczom tekstów aktów normatywnych oraz ich wszelkich interpretacji, komentarzy, glos i innych tekstów szeroko pojętej jurysprudencji, a także praktykom stosującym prawo w pracy zawodowej, są coraz częściej tematem badań naukowych. Język specjalistyczny prawniczy charakteryzuje się trudnościami w przypadku tłumaczenia nazw poszczególnych urzędów i instytucji. Szczególnie dotyczy to juryslingwistyki hiszpańskiej, która posiada niewiele ekwiwalentów w języku polskim. Część z nich natomiast została przetłumaczona błędnie, nie uwzględniając specyfiki i różnic poszczególnych systemów prawno-administracyjnych. Przykładem takiego niewłaściwego tłumaczenia, głęboko zakorzenionego w polskiej tradycji naukowej i literackiej, jest instytucja alkalda, którego utożsamia się niemal wyłącznie jako polskiego burmistrza. Jednym z podstawowych problemów w dziedzinie translatoryki jest więc istnienie różnic pomiędzy systemami prawnymi poszczególnych państw.

Karolina JANOWSKA, Las técnicas de traducción del español al polaco sobre el ejemplo de „La Cruz del Diablo” de Gustavo Adolfo Bécquer

El desafío para el traductor es tratar de hacer la traducción más fiel manteniendo el estilo único del poeta. Si bien algunas expresiones se pueden traducir literalmente, la mayoría de ellas deben usar técnicas de traducción apropiadas para no solo hacer la traducción correcta, sino también para capturar el pensamiento del autor. El español con su sintaxis tan diferente del polaco, con diferentes formas verbales, puede ser difícil, y si le agregas matices de idioma, resulta que la traducción iterativa no es un asunto simple. Sin embargo, traducir Leyendas puede ser un desafío que vale la pena asumir. No hay muchas traducciones de Leyendas al polaco. Hasta ahora se han publicado traducciones de Henryk Pietruszczak y Katarzyna Rączkowska. El propósito de este artículo es un análisis de las técnicas de traducción utilizadas en la traducción de Leyendas de Gustavo Adolfo Bécquer. Se tuvo en cuenta la propia traducción del texto de la autora y la traducción literaria de Katarzyna Raczkowska, que apareció en Cracovia en 2003.

Aleksandra MAŃKA, El lunfardo y los argentinos: un estudio sobre el habla popular hoy en día

La gran ola de inmigrantes de Europa a la Argentina entre los siglos XIX y XX dio vida al fenómeno único que es el lunfardo. Junto con los extranjeros en la Argentina, aparecieron las palabras de varias lenguas: italiano, español, francés, inglés, alemán, portugués. Las palabras de lenguas y dialectos de inmigrantes se mezclaron con la variación local del español. Cabe agregar que el idioma español estuvo previamente influenciado por lenguas indígenas como el quechua y el guaraní. De esta insólita mezcla de lenguas y dialectos, en las calles y barrios de la ciudad empezó a surgir el lunfardo. Al principio, el lunfardo gozó de una mala reputación, identificada con un lenguaje de ladrones. El presente artículo investiga el conocimiento de los argentinos sobre el lunfardo. Se parte del supuesto de que los argentinos tienen un alto nivel de conocimiento sobre el lunfardo. Sin embargo, algunos resultados de la investigación pueden sorprender.

Beata GŁOWIŃSKA, Eine Vergleichsanalyse von Lehrwerken für Deutsch als Fremdsprache mit dem Schwerpunkt auf verschiedenen Aspekten der Kultur

Wie viel Kultur und welche Kultur sollten Lehrwerke für Deutsch als Fremdsprache bieten? Die Antwort findet man im Dokument des Ministeriums für Wissenschaft und Hochschulbildung – im Rahmenlehrplan für den oberschulischen Unterricht in Polen – die Schüler  sollten sowohl die Kulturinhalte, die mit dem Alltag verbunden sind, als auch Inhalte der hohen Kultur kennen lernen. Dies soll eine Basis für die interkulturelle Reflexion und damit für die Entwicklung der kommunikativen Kompetenz bei den Lernenden bilden. Wie viel Kultur und welche Kultur bieten ausgewählte Lehrwerke für DaF (zugelassen für das Schuljahr 2022/23) in Wirklichkeit? Im vorliegenden Artikel wurden Ergebnisse einer qualitativen Analyse ausgewählter Lehrwerke dargestellt. Die Unterschiede zwischen den untersuchten Lehrwerken betreffen sowohl die Menge an dargestellten Kulturinhalten, als auch die Akzentsetzungen bei der Präsentation einzelner Themen. Die Themen der hohen Kultur sind in den analysierten Lehrwerken unterrepräsentiert.

LITERATURE AND CULTURE

Milena LESZMAN, Conflicting Identities in Canadian Immigrant Prose

The paper presents a portrait of immigrant identity on the example of two Polish Canadian writers. Aga Maksimowska's novel, Giant introduces a protagonist who builds her national and personal identity over a dramatic experience of forced emigration, where Canadianness was at first a pragmatic construct, and not a conscious choice. As a result, the girl struggles with her concept of identity. In the case of Eva Stachniak's Necessary Lies, one of the factors which leads to the protagonist's internal conflict is guilt. When in 1981 the martial law was introduced in Poland, the narrator was already in Montreal, freshly in love with a man, who was not her husband. The motif of double guilt (marital betrayal, and that against her motherland) is a frame of Stachniak's novel. The paper is an attempt to show young immigrant prose from the perspective of multicultural experience, which adds another formative background to the idea of identity understood as a choice or creation rather than an inherited legacy.

ISSN: 2353-2912      eISSN: 2719-8537      DOI: 10.36575/2353-2912      EN: www.ateneum.edu.pl/about-ateneum/philological-forum

______________________

Forum Filologiczne Ateneum, Nr 1(10)2022

"Dyskurs, komunikacja, interakcja"

Spis treści i zawartość artykułów

(Uwaga: W każdej pozycji Spisu treści znajduje się link do plików pdf z opublikowanymi w tomie treściami)

Wstęp 5-6

LINGUISTICS

Anna BĄCZKOWSKA, "HOPE YOU HAVE A SHIT BIRTHDAY YOU FAT CUNT”– cognitive strategies, rhetorical figures and linguistic means used in insulting Tweets - 9

The paper deals with offensive language gleaned from Twitter, encoded by (abusive) insults and verbal reactions to them. The study aims to analyse how they are constructed in terms of (i) the cognitive strategies employed by the insultees, (ii) rhetorical figures and (iii) linguistic devices used by both the insulters and insultees. The tweets are illustrative of the following shifts occurring in responses relative to insults: register clash, changing explicit insult into implicit, figure/ground reversal, syntactic echoing, changing abusive language into jocular or into an ironic insult, etc. The cognitive strategies employed by the insultees comprise: ignoring the insulting content, agreeing with the insult, and attacking the insulter with an explicit or implicit insult.

Dagmara SOLSKA, Traversing the Metaverse: the new frontiers for computer-mediated communication and natural language processing - 27

The primary objective of the following paper is to explore the concept of the Metaverse encompassing the Internet revolution, the information revolution, and the artificial intelligence technology revolution, which further incorporates virtual reality (VR), augmented reality (AR), and mixed reality (MR) technologies. Due to the fact that the current, fourth wave of computing innovation can be regarded as driven by immersive, spatial technologies, the Metaverse as the so-called post-reality universe and multi-user virtual environment has a considerable potential to become the future of the digital discourse. With Natural Language Processing (NLP) conceptualized as a subfield of artificial intelligence and linguistics, the following paper argues for the inclusion of NLP-based methods in the developing discourse revolving around the transformative idea of the Metaverse. At the same time, computer-mediated communication (CMC), can potentially be extended to the new context of the extensive online world of the Metaverse.

Cecylia TATOJ, Spanish and Polish social language conditions in the eyes of students: linguistic politeness and conversation - 39

The aim of this article is to present some of the results of the contrastive analysis of selected aspects of Spanish and Polish social language determinants based on research conducted among students of the University of Silesia in Katowice going to Spanish universities under the Erasmus program and Spanish students coming to the University of Silesia as part of didactic placements. The author discusses the most important differences in linguistic behavior between Poles and the inhabitants of the Iberian Peninsula, which are sometimes the basis of pragmatic errors and may contribute to the formation of negative stereotypes. The subject of the presented research results includes the broadly understood linguistic politeness and conducting a conversation. 

Mariia ONYSHCHUK, A study of coinages: the case of a stand-up comedy - 51

This paper investigates neologisms in data retrieved from stand-up comedies. It postulates social media interaction as a main source of new words, and analyses coined words as specific wordforms in the stand-up comedy routines that mirror current society events. Preconditions, formation of coined words in the stand-up comedy discourse, and their perception by non-native speakers are considered. The article touches the derivational potential of new coinages, discusses the most productive word-building techniques, and describes respondents’ reactions to coinages in order to understand whether they can adequately interpret the words’ meanings. Obtained results demonstrate the relevance of digitally coined words in modern English. They prove the hypothesis that satirical work across the world has a strong impact on our society and the language we use. Potential future research in the field of social mass media neology on the basis of other non-related languages is suggested.

Agnieszka PASTUCHA-BLIN, Le (principali) emozioni negative espresse nei fraseologismi somatici italiani e polacchi - 67

Il contributo costituisce un tentativo di individuare le maggiori differenze nell’ambito della categoria semantica delle emozioni di rabbia, aggressività, paura, tristezza e umiltà espresse nei fraseologismi somatici della lingua italiana e polacca. Oltre alle considerazioni teoriche, nel presente studio si intende stabilire quali espressioni idiomatiche, contenenti termini che indicano parti del corpo umano, vengono usate per verbalizzare determinati stati emotivi. Nelle osservazioni si analizzano le pagine dei dizionari fraseologici, pratici, quelli delle collocazioni e generali grazie ai quali si evidenziano le differenze anzitutto nell’ambito della concettualizzazione metaforica delle emozioni studiate. Le divergenze osservate tra i fraseologismi somatici italiani e polacchi concernono prima di tutto il dominio origine adoperato per capire e trasmettere emozioni che spesso risultano intangibili, sfuggevoli e difficili da capire.

Maciej DURKIEWICZ, L’italiano e il polacco alla luce dell’opposizione lingue eso- / endo-centriche - 81

L'articolo offre la sintesi di una ricerca contrastiva sui verbi d’azione italiani e polacchi. Alle analisi proposte fa da cornice teorico-interpretativa una proposta di tipologia delle lingue secondo la quale in base ad alcune differenze di distribuzione lessicale osservate nelle lingue romanze e germaniche, in particolare in italiano e in danese, le lingue possono essere descritte come più o meno endocentriche oppure più o meno esocentriche. In seguito a un esame condotto sia secondo metodologie competence based che quelle corpus based, l’italiano risulta essere una lingue esocentrica, mentre il polacco propende verso testualizzazioni più piatte dal punto di vista della distribuzione dell’informazione sematica nell’enunciato.

Svitlana MATVIEIEVA, Ramunė KASPERĖ, Вербалізація семантики карантинних заборон і обмежень в українській мові - 97

Niniejszy artykuł dotyczy specyfiki werbalnej implementacji zakazów i ograniczeń w tekstach odnoszących się do kwarantanny i epidemii. Przedmiotem zainteresowania jest kategoria zakazu oraz specyfika werbalizacji tej kategorii, a więc zawartość strukturalna i semantyczna, pragmatyczne i dyskursywne cechy funkcjonowania werbalnych reprezentantów semantyki zakazu. Za materiał badawczy posłużyły teksty komunikatów informacyjnych w języku ukraińskim, odnoszące się do zakazu odwiedzania miejsc publicznych bez masek ochronnych. Przeanalizowano środki leksykalne, składniowe oraz graficzne dla wprowadzenia zakazu w tekście. Szczególną uwagę zwrócono na kategorie adresanta i adresata, sposoby eksplikacji tych elementów dyskursywnych czy specyficzną kreolizację badanych tekstów.

Magdalena JASZCZEWSKA, Marta NOIŃSKA, Polskie i angielskie paremie o szczęściu - 109

Celem artykułu jest analiza lingwokulturologiczna polskich i angielskich przysłów odnoszących się do pojęcia szczęście (ang. happiness, luck, fortune). Autorki opisują współzależność pojęć szczęście, los i fortuna w kulturze europejskiej oraz porównują ich konceptualizację w języku polskim i angielskim. W analizowanym materiale paremiologicznym występuje wiele przysłów o podobnym lub nawet identycznym znaczeniu w obu językach, co można tłumaczyć uniwersalnością paremii i wspólnym dziedzictwem kulturowym, m.in. szczęście zwykle opisywane jest jako zmienne, ulotne i nieprzewidywalne; często występuje personifikacja fortuny. Można również zaobserwować pewne różnice, związane z odmienną mentalnością oraz tradycjami ludowymi. Ponadto przesądy ludowe odzwierciedlone w analizowanym materiale są specyficzne dla danego kraju.

Janusz POCIASK, Zur sprachlichen Kodierung von Emotionen im Diskurs - 125

Im Beitrag steht die Konstituierung von Emotionen als kommunikativen Praktiken in medialen Diskursen im Fokus des Interesses. Es wird dabei auf ausgewählte Aspekte diskurslinguistischer Emotionsforschung Bezug genommen. Vor dem Hintergrund der Rolle der Medien in der Kodierung von Emotionen wird der Frage der Emotionalisierung von diskursiven Ereignissen nachgegangen. Emotionen werden als diskursive Praktiken auf der intratextuellen und der transtextuellen Ebene der Diskursanalyse untersucht. Am Beispiel der „Nord Stream”-Debatte wird gezeigt, wie Prozesse der Kodierung und der Generierung von Emotionen in der jeweiligen Dimension erfasst und analysiert werden können.

Katarzyna KUKOWICZ-ŻARSKA, Emocjonalizacja przekazu jako wyznacznik potencjału współczesnego dyskursu sportowego - 143

W niniejszym tekście poruszono problematykę emocjonalności przekazów prasowych o tematyce sportowej oraz samego mechanizmu emocjonalizacji odbioru, który za Barańczakiem (1975) traktowany jest jako jeden z mechanizmów pozwalających na realizację funkcji perswazyjnej. Mechanizm ten poprzez aktywne oddziaływanie danego tekstu na sferę emocjonalną i behawioralną odbiorcy blokować ma jego zdolności intelektualno-refleksyjne na rzecz stymulowania procesów emocjonalnej recepcji tekstu. Emocjonalny potencjał tekstu pozwala zatem na intencjonalne wywołanie lub spotęgowanie określonych stanów u odbiorcy, przy czym dany tekst wykazywać może różne jego poziomy, zależnie od celu, przekazywanych treści, użytych środków językowych, stylu czy tonu wypowiedzi. Opierając się na takim postrzeganiu zagadnienia emocjonalność, podobnie jak wartościowanie, postrzegane jako strategie perswazyjne uznane są za immanentne elementy tekstów dyskursu sportowego. 

 Marzena GUZ, Niemieckie nazwiska urzędników Starego Miasta Braniewa w XIV wieku - 161

Celem artykułu jest przedstawienie pochodzenia nazwisk genetycznie niemieckich, ustalenie ich struktury, stwierdzenie, czy badane nazwiska notowane są jeszcze w XVIII wieku na Warmii. Odnośnie do pochodzenia nazwisk to klasyfikacja nazwisk jednomotywacyjnych bazuje częściowo na podziale S. Rosponda (1967). Ponadto kierowano się podziałem nazwisk ze względu na etymologię m.in. ze słownika Duden. Familiennamen. Zwrócono też uwagę na zjawiska językowe występujące w niektórych nazwiskach. Baza materiałowa nie była wykorzystana dotąd w badaniach antroponimicznych. Większość opisanych nazwisk jest niederywowana, pozostałe derywowane są sufiksami fleksyjnymi i słowotwórczymi. Przeważająca część mian jest jednomotywacyjna. 65,5 % nazwisk nie dotrwała do XVIII wieku. W omówionych nazwach osobowych mamy do czynienia m.in. z następującymi zjawiskami językowymi: polonizacją, latynizacją za pomocą formantów fleksyjnych, np. -i, -is i słowotwórczego -us, podwajaniem spółgłosek bez uzasadnienia.

Sylwia FIRYN, Wybrane problemy tłumaczenia tekstów niemieckich pisanych prozą z okresu wczesno-nowo-wysoko-niemieckiego na język polski - 175

Artykuł poświęcony jest aspektom tłumaczenia tekstów kancelaryjnych w formie rękopisów i tekstów odczytanych z okresu wczesno-nowo-wysoko-niemieckiego. Celem rozważań jest pokazanie metod przekładu tych tekstów na współczesny język polski. Proponowana droga do takiego przekładu składa się z trzech etapów: odczytanie starego rękopisu, przekład tekstu na nowożytny język niemiecki, przekład na współczesny język polski. Ewentualne pominięcie etapu przekładu na współczesny język niemiecki nie jest to wskazane ze względu na fakt, iż wówczas badacze niemieccy bez znajomości języka wczesno-nowo-wysoko-niemieckiego utraciliby dostęp do treści danego tekstu. Prezentowane badania oparte są na tekstach kancelarii Zakonu Krzyżackiego i niemieckojęzycznych kancelarii będących kontynuacją tej kancelarii (np. teksty powstałe w miastach obszaru Prus Królewskich po II pokoju toruńskim).

LANGUAGE TEACHING 

Anna KULIŃSKA, Joanna SOCHA, The implementation of aspects of NLP in teaching English - 201

This paper focuses on Neuro-Linguistic Programming and its main presuppositions and concepts which could be used in the field of education. The basis of NLP method is based on human neurobiology and relates to the function of its brain. Neuro-linguistic programming refers to effective communication methods which are based on the change of people's perception and thinking. It consists of many techniques that improve communication. It also provides simple tools to work with emotions and to manage stress, strategies for encouraging creativity, time management, problem solving, motivation and learning. Thus, although NLP originates from psychotherapy, its techniques and tools were rapidly transferred to other areas of life. Education is one of the fields where NLP can be applied. Research indicates that using it in teaching and learning process can be beneficial both for students and teachers.

Alberto REGAGLIOLO, Oral production A2+ in Italian as foreign language: autonomy and repetition tasks - 215

The aim of this study is to present the oral production in Italian as foreign language (A2+) in the higher education level as a result of some repetition task activities with repetition questions and the autonomy study of the students for the oral preparation. For this research it has been analysed how students answer to the same question in 1:1 conversation after four weeks. The corpus comprises a total of 20 oral answers (10 in the first conversation and 10 in the second) and has been transcribed using the Jefferson method. Through the research it should be highlighted that comparing the total of the first answers with the second, the number of words used were major in the second answers as well as the length of the answer. Furthermore, in the second conversation, the level of autocorrection was higher. In addition, no remarkable differences were found by the use of micro and long pauses, interjectional, cut of words or phrases.

Onofrio BELLIFEMINE, Tra storia e cultura la cucina italiana al di là degli stereotipi: un'esperienza didattica in Polonia - 247

In questo lavoro si descrive un'esperienza didattica, quella del corso Storia della cucina italiana (Historia kuchni włoskiej), rivolto agli studenti del III anno di Filologia italiana (Filologia włoska), specializzazione turismo culturale (turystyka kulturowa) presso l'Università Cardinale Stefan Wyszyński di Varsavia. Il corso punta sulla partecipazione attiva degli studenti che partono da una conoscenza ben precisa anche se approssimativa della cucina italiana e arrivano alla fine a una consapevolezza diversa della materia. L'esperienza, maturata a partire dall'anno accademico 2018-2019, è tesa a favorire la comprensione della storia italiana, la comprensione degli elementi maggiormente interessanti della sua cultura gastronomica e il superamento di stereotipi e forzature nel quadro di un'azione finalizzata a favorire la curiosità culturale, l'interculturalità, l'approfondimento di conoscenze socioculturali.

Renata MAJEWSKA, Los marcos fundamentales de la integración en el sistema educativo AICLE (CLIL) Parte 3: Las competencias personales integradas del alumno - 265

El artículo constituye la tercera parte de la serie de artículos sobre los marcos fundamentales de la integración en el sistema educativo AICLE (CLIL). Para empezar, la autora recuerda su modelo de cuatro marcos de integración en CLIL, ordenados según la perspectiva del alumno, dedicando el presente texto a las competencias personales integradas del alumno. A continuación, se presentan los conceptos más importantes de las competencias del alumno: competencia comunicativa personal de Wilczyńska, competencias según el MCER, competencias clave, el carácter integrativo de la competencia comunicativa según Celce-Murcia, refiriéndolas todas al contexto educativo CLIL. Para terminar, la autora propone un modelo propio de las competencias personales integradas del alumno en CLIL y expone las conclusiones.

Karolina JANOWSKA, Andragogía: Métodos de la educacion de las lenguas extranjeras para los adultos - 291

Enseñar idiomas extranjeros es un desafío para los profesores, pero para los adultos es aún más desafiante, ya que los adultos suelen tomar una decisión independiente e informada sobre el idioma extranjero específico que quieren aprender y tienen un alto nivel de motivación para lograrlo. Esto se debe a varios aspectos, pero la mayoría se debe a la necesidad oa las consecuencias de la vida laboral. Si bien el aprendizaje de lenguas extranjeras es obligatorio para los niños en edad escolar, los adultos lo hacen de forma voluntaria, lo que impone más exigencias a su enseñanza y métodos de enseñanza que a los jóvenes. Cada estudiante desarrolla su propio estilo de aprendizaje, a partir de las experiencias educativas previas adquiridas en niveles educativos anteriores, el contexto social y cultural de la familia en la que vivió, los modelos que ha adoptado de sus pares y su aplicación en las instituciones. El objetivo de este artículo es mostrar qué es la andragogía, cuáles son los aspectos técnicos del aprendizaje de adultos, así como la motivación para el aprendizaje de adultos y el método de enseñanza de una lengua extranjera a adultos.

LITERATURE AND CULTURE

Edyta ŁADUCH, Various aspects of freedom in John Fowles novels The Collector and The Magus - 317

This paper presents an analysis of the various aspects of freedom pictured by John Fowles in his novels The Collector and The Magus. The analysis consists of elements related to freedom in terms of social conventions, morality, sexuality, and free will. The methodology of the work is based on theories of postmodernism with an emphasis on existentialism and magical realism. The issue of freedom is a very extensive and up-to-date concept in the contemporary world, full of situations related to the violation of human rights, which is why this work is an interesting dialogue relating to this topic, so important for the humanity.

REPORTS

Tymon ZIELIŃSKI, Tomasz KIJEWSKI, Aleksandra KOROZA, Izabela KOTYNSKA-ZIELINSKA, Paulina PAKSZYS, Ocean zmian - innowacyjne działania edukacyjne w zakresie Ocean Literacy - 335

ISSN: 2353-2912      eISSN: 2719-8537      DOI: 10.36575/2353-2912      EN: www.ateneum.edu.pl/about-ateneum/philological-forum

______________________

Forum Filologiczne Ateneum, Nr 1(9)2021

"Tradycja i transformacja"

Spis treści i zawartość artykułów

(Uwaga: W każdej pozycji Spisu treści znajduje się link do plików pdf z opublikowanymi w tomie treściami)

Wstęp 5-6

LINGUISTICS

Anna BĄCZKOWSKA, An overview of popular website platforms and mobile apps for language learning - 9

This paper aims at providing a survey of the most popular online educational platforms and mobile apps for language learning. It gives an overview of the development and current trends in what is generally labelled computer-assisted language learning (CALL) with reference to select pedagogical theories; in particular, those embedded in the theoretical framework of broadly defined constructivism, as well as select learning processes, including self-regulation, self-directed learning, personal knowledge management and the concept of learner autonomy. Following this theoretical backdrop, the analysis of 30 educational platforms for language learning is presented, which were evaluated against several criteria, such as accessibility, revised Bloom et al.’s taxonomy of learning outcomes, language levels, typology of exercises, etc.

Katarzyna PAPAJA, Artur ŚWIĄTEK, The Image of Men in Advertising as Perceived by Polish Students of English Philology - 37

Images presented in advertisements are very powerful and have huge impact on our perception of the world. The roles of women and men have changed within the last decade and therefore it is worth investigating the way they are perceived in advertising. The purpose of our study was twofold. First, we aimed to find out how Polish students from the English Department at a tertiary level institution in Poland, who are mainly females, perceive the image of a man in advertising. Our second purpose was to analyse their reception of slogans used in the advertisements. In order to find out the answers to our research questions concerning the image of males in advertising as well as language of advertising, we have decided to design a special questionnaire in which the students were asked to comment on advertisements associated with particular image concerning men. The advertisements had been chosen in relation to the categories established by Frith and Müeller (2010). While analysing the data we decided to use these categories, which are to be described in the theoretical part of the article. The obtained data has allowed us to find out what the image of a man is and what kind of language is used to make the advertisements effective.

Arkadiusz JANCZYŁO, Taking a Marked Stance through Evaluative Lexical Items: A Study of Selected Features of Obama’s and Trump’s Inaugural Speeches - 61

The paper presents an analysis of Obama’s and Trump’s inaugural addresses with a view to evidencing how language can be manipulated and also reveal the speaker’s political and ideological stance through the use of marked and evaluative lexical items. The language sample selected for analysis contains personal pronouns and possessive adjectives ‘you, your, we, us, our, ours, ourselves, they, their, them, themselves’, determiner ‘other’ and the term ‘America’ with all its derivative forms as used in the two speeches. 

Marzena GUZ, Nazwiska niemieckie z Reszla z XVI i XVII wieku na litery A i B - 71

Celem artykułu jest przedstawienie pochodzenia nazwisk genetycznie niemieckich, wskazanie, czy mają swoje odmianki, co jest ich przyczyną, czy badane nazwiska wystąpiły jeszcze w XVIII na Warmii i w XX wieku w dawnym województwie olsztyńskim. Materiał badawczy pochodzi z Księgi Chrztów z Reszla o numerze E 462 = Rössel, Taufregister: MAI 1579-1653, która znajduje się w Archiwum Archidiecezji Warmińskiej w Olsztynie. Większość badanych mian stanowią nazwiska o jednej motywacji. Te nazwiska pochodzą głównie od nazw miejscowości, od nazw zawodów oraz imion. Odmianki (warianty) posiada 10 nazwisk. Najwięcej odmianek mają nazwiska Arend (4) i Berndt (5). Przyczynami występowania odmianek badanych nazwisk są m. in.: wymiana d → dt → t, s → ß, polonizacja nazwisk, podwajanie samogłosek i spółgłosek bez uzasadnienia, uproszczenie grupy spółgłoskowej, wymiana dyftongów. Do XVIII wieku nie przetrwało 10 z badanych nazwisk, zaś w XX wieku pojawiło się ich tylko dziewięć.

Jacek SZCZEPANIAK, Multimodale Praktiken der Konstruktion von Emotionen in printmedialen Diskursen - 85

Ziel des vorliegenden Beitrags ist es zu zeigen, wie Emotionen als interindividuelle, intersemiotische Entitäten, als relevante Diskursfaktoren, als „Bestandteile von routinisierten, kulturell standardisierten Praktikenkomplexen“ (Reckwitz, 2016, S. 173) konzipiert werden können. Diskurse, darunter auch massenmediale, werden hier als transtextuelle und transmodale Gebilde angesehen, die Orte der Entstehung, Manifestation bzw. Generierung von Emotionen sind. Gegenstand der Analyse sind Text-Bild-Konglomerate printmedialer Kommunikation (Titelseiten von polnischen Nachrichtenmagazinen), die in Hinblick auf ihre Emotions- bzw. Emotionalisierungspotenziale untersucht werden.

Anna DASZKIEWICZ, Der sprachliche Mischcode im urbanen Milieu und seine Vorläufer - 99

Im vorliegenden Beitrag wird dem sprachlichen Mischcode, dem Ethnolekt Rechnung getragen. Nicht nur die sprachlichen Abweichungen des Ethnolekts dem Standarddeutschen gegenüber, sondern auch dessen Vorläufer, historische Bedingungen samt ihren linguistischen Manifestationen werden hier aufgegriffen und näher beleuchtet.

Katarzyna KUKOWICZ-ŻARSKA, Emotionalisierung und wertende Prägung als immanente Bestandteile der Sportberichterstattung - 115

Im vorliegenden Beitrag wird der Frage nach der Präsenz von Emotionen und Bewertungen in meinungsorientierten Pressetexten der Sportberichterstattung nachgegangen. Im Fokus der Erwägungen stehen Prozesse der Emotionalisierung von Aussagen, die durch adäquate sprachliche Bewertungsmittel unterstützt werden. Die erwähnten Sprachstrategien im Rahmen der Sportberichterstattung werden als immanente Bestandteile dieser behandelt und manifestieren sich sowohl in der Exposition eigener Emotionen und Meinungen des Senders selbst, als auch im Bestreben, beim Empfänger angemessene Emotionen und Reaktionen hervorzurufen. Versuche, auf den Rezipienten durch intentionale Sprachhandlungen einen Einfluss auszuüben werden im Kontext der pragmatischen Kategorie der Persuasion behandelt.

Iryna VAINORENIE, Nataliya LEMISH, Сучасні методологічні принципи вивчення каузальної домінанти ЕФЕКТ у мовознавстві та процедура її зіставного дослідження - 141

Ця стаття презентує комплекс таких сучасних методологічних принципів, як антропоцентризм, антропокосмізм, епістемічність, експансіонізм, експланаторність, функціоналізм та колострукціонізм. Їх використання у нашому лінгвістичному дослідженні довело доцільність отримання та інтерпретації результатів систематизованого та функціонального вивчення каузального комплексу як ментально-логічної конструкту з усіма його складовими (каузальною домінантою ЕФЕКТ включно) з позицій оновленого когнітивно семантичного підходу. Апробація запропонованої методологічної процедури зіставлення характеристик каузальної домінанти ЕФЕКТ в англійській та українській мовах відкриває можливості її застосування до інших об’єктів ментально-логічного плану.

Natalia PODLECKA, Proces apelatywizacji w ujęciu socjolingwistycznym na przykładzie eponimu “Karen” i jego funkcji w slangu amerykańskim - 163

Niniejsza praca poddaje analizie proces apelatywizacji eponimu Karen funkcjonującego w slangu amerykańskim. Powstawanie wyrazów odimiennych może mieć różne podłoża i różne przyczyny, jednak w przypadku wybranego przykładu mamy do czynienia ze zwrotem ilustrującym więcej niż jedno zjawisko socjologiczne. Badając definicję słowa Karen, można wskazać na trzy sfery życia Amerykanów, które podlegają wielu napięciom i emocjonalnym reakcjom. Pierwszą z nich sfera ekonomiczno-społeczna, związana z dużym rozwarstwieniem społecznym. Kolejną jest wciąż obecny problem z tolerancją rasową, a zwłaszcza demonizowaniem Afroamerykanów. Ostatnim omawianym elementem jest pandemia i jej wpływ na społeczeństwo amerykańskie.

LANGUAGE TEACHING 

Anna KULIŃSKA, Online foreign language education during the COVID-19 pandemic – teachers’ perspective - 177

The pandemic that started in 2020 significantly influenced the situations of students and teachers, who stopped attending regular schools, with all classes happening online. Distant education itself transformed a lot, and the activities performed by teachers in autumn were definitely more advanced than those from the beginnings in spring. Teachers developed their ICT skills, and generally feel more comfortable teaching online. They notice some advantages of more systematic application of ICT and the distant form of education, however there are some drawbacks of it that cannot be easily overcome. 

LITERATURE AND CULTURE

Aleksandra SIKORA, The concept of paratextuality in literary genre Chick-lit - 195

This text is an analysis of the concept of paratext based on contemporary literature. In addition to the theoretical part concentrating on the idea of Gérard Genette, some information on the Chick-Lit genre appeared in the article. Among other things, genre characteristics, historical backgrounds and biographical notes of the authors of the analysed novels were described. Genette's theory clearly shows that an inseparable part of the book as a final product is its cover and what the reader finds on it. These are, among others, the title, abstract, of significance is also the colouring or even the location of the author's name. All these elements have been described in detail and analysed according Gérard Genette's concepts.

Paweł WOJCIECHOWSKI, Oglądanie poezji. Retrospektywa subiektywna - 209

W artykule ukazano zmieniający się paradygmat słowa poetyckiego w dobie późnej nowoczesności. W obecnym momencie kulturowym, w rzeczywistości technocentrycznej słowo nie znaczy już tyle, ile znaczyło we wcześniejszym dziedzictwie humanistycznym, w kolosalnym dorobku myśli ludzkiej. Zmiana, którą tutaj uwyraźniam, zainicjowała poważny proces transfiguracji słowa (nie jego deprecjacji), którego różnoimiennych implikacji doświadcza dzisiejsza kultura. W niniejszym artykule namysł skierowano na ponowoczesną innowację lingwistyczną, której efektem jest poezja cybernetyczna. Uchwycono rozwój nowatorskiego projektu „słowa” cybernetycznego, wobec którego wyszła naprzeciw poezja tradycyjna. W związku z tym wyjaśniono kim jest dzisiaj poeta cybernetyczny i czym jest tworzona przez niego: wideopoezja, cyfrowa poezja konkretna i wizualna, poezja dźwiękowa oraz poezja hipertekstowa. Z osadzonych w tekście namysłów wyłania się nader intrygująca i pociągająca idea prekursorskiego i alternatywnego alfabetu cyfrowego jako kompozytu poezji ultranowoczesnej.

Onofrio BELLIFEMINE, “La scintilla della libertà”: il 1956 polacco nella pubblicistica italiana - 231

Nel 1956 la Polonia è stata attraversata da significative trasformazioni politiche, culturali e sociali. Queste sono connesse agli eventi che hanno stravolto il Pcus e il comunismo internazionale dopo la denuncia dei crimini commessi da Stalin durante il XX congresso del partito tenutosi a Mosca. Particolarmente significative sono state l'emergere di una corrente riformista all'interno del PZPR, la rivolta operaia di Poznan e la sua severa repressione, il ritorno alla segreteria del partito di Władysław Gomułka e l'apertura di una nuova fase politica che ispirerà la rivolta di Budapest. Queste vicende hanno goduto di una grande attenzione presso l'opinione pubblica internazionale. Nel seguente saggio si analizza in modo critico come la stampa italiana ha ricostruito questi fatti, quali interpretazioni sono state fornite a seconda delle fasi sulla Polonia e sulle evoluzioni della situazione politica.

Karolina JANOWSKA, Mariusz HYBIAK, Il concetto di mimesi e la sua interpretazione nella letteratura - 251

La mimesi come termine teorico e letterario si è formata già nell'antichità. Tentativi di definirlo sono già stati fatti da Platone nei suoi dialoghi, mentre fu solo Aristotele nella sua congeniale Poetica a formulare questo argomento in modo tale da diventare la base di discussioni e indagini scientifiche, molte delle quali continuano ancora oggi. La creatività mimetica ha dominato l'arte per centinaia di anni, raggiungendo l'apice della popolarità a cavallo tra il XIX e il XX secolo (sebbene siano emerse e funzionassero tendenze precedenti che quasi programmaticamente deviassero da questo percorso creativo; un esempio può essere l'arte dell'era romantica con tutti suoi aspetti mistici). Nel XX secolo, l'arte ha iniziato a cambiare in modo molto dinamico, seguendo lo sviluppo industriale e tecnologico incredibilmente rapido in Europa e nel mondo. Questo, a sua volta, ha portato allo sviluppo dinamico di nuove tendenze, nuovi modi di pensare l'arte.

REVIEWS

Artur ŚWIĄTEK, Recenzja książki Michaela Pace-Sigge pt. ‘The Function and Use of TO and OF in Multi-Word Units’, Palgrave Macmillan, 2015, ss. 187 - 277

CRITICAL PERSPECTIVES

Renata MAJEWSKA, ¿Cómo ayudar a los estudiantes en la vuelta a la educación presencial después de la educación a distancia durante la pandemia? El papel de las actividades colectivas de interacción en los libros de texto de ELE seleccionados - 287

El objetivo del presente artículo es indicar las condiciones que deberían cumplir las tareas de ELE para ayudar a los estudiantes de los institutos de secundaria a volver a la enseñanza presencial después del confinamiento causado por la pandemia, así como analizar, a modo de ejemplo, las actividades de las unidades elegidas de cuatro libros de texto de ELE para ver si pueden ayudar a los profesores en esta difícil tarea y qué modificaciones serían aconsejables. Intentaremos también responder a la pregunta sobre el papel de los libros de texto en la época actual, de la vuelta a “la normalidad”. Otro objetivo es posibilitar a los lectores hispanohablantes el acceso a algunos datos de interés de la realidad polaca relacionados con las consecuencias de la pandemia, tratando los confinamientos y los regresos a la educación presencial como momentos de crisis, entendidos también como estímulo para reflexionar y posibilidad de desarrollar una mayor flexibilidad en la enseñanza.

ISSN: 2353-2912      eISSN: 2719-8537      DOI: 10.36575/2353-2912      EN: www.ateneum.edu.pl/about-ateneum/philological-forum

______________________

Forum Filologiczne Ateneum, Wydanie specjalne, Nr 2(8)2020

"O słowach i znaczeniach. Leksykalno-semantyczne i pragmatyczne aspekty języka i komunikacji"

Spis treści i zawartość artykułów

(Uwaga: W każdej pozycji Spisu treści znajduje się link do plików pdf z opublikowanymi w tomie treściami)

Słowo wstępne - Foreword - 5-6

Anna BĄCZKOWSKA, Ewa KOŚCIAŁKOWSKA-OKOŃSKA, Leksykalna analiza zrozumiałości tekstów medycznych na podstawie opisów badań obrazowych i wypisów ze szpitala - 7

Artykuł przedstawia analizę cech leksykalnych dwóch typów tekstów medycznych: wypisów ze szpitali i opisów badań obrazowych. Celem analizy jest ocena stopnia zrozumiałości (tj. czytelności) ww. tekstów medycznych oraz jej znaczenia w procesie przekładu. Z przeprowadzonego badania pilotażowego wynika, że wypisy ze szpitala, wbrew założeniom, okazały się być nieznacznie trudniejsze w odbiorze dla przeciętnego czytelnika (pacjenta) niż opisy badań obrazowych. W analizie zauważono też pewne problemy metodologiczne, które powinny być uwzględnione w korpusowych badaniach czytelności, zwłaszcza w przypadku dyskursu medycznego.

Katarzyna KUKOWICZ-ŻARSKA, Evaluation and Irony in Text in the Light of Speech Act Theory - 37

This article focuses on the issue of valuation and discusses the role and textual properties of irony in the light of speech act theory. The research material used for the analysis comes from the novel by Philip Kerr "March Violets", which is a representative of the historical detective novel genre. The article does not aim to criticize the book's translations, but focuses on the message itself, which, through them, reaches the recipient and makes a specific impression on him/her. This specific impression, evoked by said speech acts and thoughtfully encoded in the text, is subject to the analysis here. Sociolinguistic assumptions have been adopted as the basis for these considerations, which seems to be justified in so far as language within such analytical framework can be treated as a binder across social groups, nations, communities, and may, therefore, play a significant role both in shaping them, shaping their collective beliefs, ideas, and cultural norms.

Adam SZELUGA, O roli kodu kulturowego i jego komponentów w procesie konstytuowania znaczenia w języku obcym - 57

W artykule podjęto analizę pojęcia tzw. kodu kulturowego, rozumianego jako splot kulturowych i społecznie uwarunkowanych elementów, przez pryzmat których nadajemy (najczęściej nieświadomie) rzeczom i zjawiskom określone znaczenia. Użytkownik języka ojczystego nabywa tenże kod w procesie wychowania i socjalizacji w społeczeństwie, a także naturalnej akwizycji języka pierwszego. Proces opanowania języka obcego podlega jednak dalece większym ograniczeniom, stąd też centralnym problemem tekstu jest zagadnienie ‘wyuczalności’ kodu kulturowego w języku obcym. Mimo, że elementy obcojęzycznego kodu kulturowego wpływają negatywnie na procesy rozumienia i tworzenia znaczeń w języku obcym, mogą zarazem pozytywnie kształtować świadomość kultury ojczystej oraz relacje bikulturowe pomiędzy nią a kulturą obcą.

Anna DASZKIEWICZ, Migrations- und kontaktinduzierte Mischvariante Jugendlicher im Spannungsfeld zwischen medialer Stilisierung und alltäglichem Gebrauch - 73

Der vorliegende Beitrag wendet sich der migrations- und kontaktinduzierten Mischvariante Jugendlicher und junger Erwachsener zu. Hierbei liegt der Fokus sowohl auf die ursprüngliche, primäre, ethnolektal gefärbte Sprachvariante, als auch deren medial-stilisierte Form. Der Beitrag veranschaulicht die Tendenzen im gesprochenen Gegenwartsdeutsch, sensibilisiert für dessen Transgression sowie Übertragung auf das mediale Terrain und lässt das Spannungsfeld zwischen medialer Stilisierung und alltäglichem Gebrauch erfahren.

Hanna JAŚKIEWICZ, Reprezentacja dialektu bawarskiego i dialektu Kansai w literaturze współczesnej w kontekście ideologii językowych w Niemczech i Japonii - 85

W niniejszym artykule przeanalizowano reprezentacje dialektów bawarskich i kansai we współczesnej literaturze niemieckiej i japońskiej w świetle koncepcji ideologii językowych. W części pierwszej przedstawiono ogólne cele socjolingwistycznej analizy reprezentacji dialektu w tekstach literatury współczesnej. Następnie omówiono związek między procesem standaryzacji języka a postawami społecznymi wobec dialektu na przykładzie dwóch krajów z różnych kręgów kulturowych: Niemiec i Japonii. Na koniec, posługując się metodami wywodzącymi się zarówno z lingwistyki, jak i literaturoznawstwa, zbadano reprezentacje dialektów w wybranych współczesnych powieściach w celu ustalenia wpływu ideologii językowych.

Adam ŁUCZYŃSKI, Współczesny język polski w oczach ludzi starszych - 111

Celem artykułu jest przedstawienie poglądu ludzi starszych na temat współczesnej polszczyzny i zmian w niej następujących. Materiału na potrzeby niniejszych analiz dostarczyły badania ankietowe, przeprowadzone w grupie 43 osób w wieku od 57 do 83 lat. Starsi ludzie wykazują żywe zainteresowanie tym, co się dzieje w dzisiejszej polszczyźnie, co potwierdzają zarówno same wyniki ankiety, jak również chętny udział respondentów w badaniu. Seniorzy żywo reagują na aktualne zjawiska pojawiające się w języku. są w stanie wskazać je wskazać, ocenić i skomentować.

Karolina JANOWSKA, Los arabismos en la lengua española - 129

Las palabras de origen árabe (los arabismos) constituyen un grupo bastante numeroso en español. Por condiciones históricas y culturales, estas palabras ingresaron al idioma español de forma natural como resultado de varios cientos de años de simbiosis entre las naciones árabe y española en Andalucía. Junto a los árabes apareció una lengua distinta a las lenguas románicas: el árabe, con diversas manifestaciones escritas y orales, que se convirtió en lengua oficial y lengua de cultura. La lengua actuó como un superestrato del romance y astrato andaluz porque influyó en ella al compartir el área geográfica con el español. Con muchos dominando ambas formas de lenguaje, Al-Andalus fue una sociedad bilingüe hasta al menos el siglo XI o XII. Los ecos de este bilingüismo siguen presentes en el español en forma de los arabismos.

ISSN: 2353-2912      eISSN: 2719-8537      DOI: 10.36575/2353-2912      EN: www.ateneum.edu.pl/about-ateneum/philological-forum

______________________

Forum Filologiczne Ateneum, Nr 1(8)2020

"Zmiany i Wyzwania"

Spis treści i zawartość artykułów

(Uwaga: W każdej pozycji Spisu treści znajduje się link do plików pdf z opublikowanymi w tomie treściami)

Słowo wstępne – Foreword - 5–6

LINGUISTICS

Lei CHUNYI, Antonio PAMIES, Shedding some light on the metaphors of light (a Spanish-Chinese linguo- cultural contrast) - 9

This paper compares Spanish and Chinese metaphoric lexical and phraseological units whose source domain is the opposition between light and shade. These units are collected, analysed and classified according to their figurative meanings. On the one hand, it is observed that several groups share the same target domains, such as FAITH vs. SIN, KNOWLEDGE vs. IGNORANCE, INTELLIGENCE vs. STUPIDITY, LEGITIMACY vs. CLANDESTINITY, and LIFE vs. DEATH among others. On the other hand, there are specific differences in the surface level of particular metaphors, but, mostly, striking coincidences at the more general level of linguo-cultural macromodels, taking into account the large linguistic and cultural gaps between the Spanish and the Chinese worlds.

Barbara SADOWNIK, Die kommunikativ-pragmatische Orientierung im Fremdsprachenunterricht und ihre theoretische Grundlegung – Kritik und Perspektiven aus glottodidiaktischer Sicht - 27

Der vorliegende Beitrag setzt sich zum Ziel, die theoretische Fundierung sowie Vorteile und Schwächen des pragmatisch-kommunikativen Ansatzes im Fremdsprachenunterricht aus glottodidaktiktischer Sicht darzustellen. Die Autorin betont, dass sowohl die Pragmalinguistik und die Sprechakttheorie von J. Austin und J. Searle, die auf theoretischen Erkenntnissen in Bezug auf die Rolle der Handlung und ihrer Wirkung in der pragmatischen Philosophie, Soziologie und Semiotik des 20. Jahrhunderts basieren als auch das Wittgensteinsche Konzept der Sprachspiele, das Konzept der kommunikativen Kompetenz von D. Hymes und die Theorie der kommunikativen Kompetenz von J. Habermas die pragmatisch-kommunikative Wende in entscheidender Weise inspiriert und weitgehend mitgeprägt haben. Die Einführung der kommunikativen Kompetenz in die theoretische Diskussion und in die schulische Praxis zeigte aber nicht immer zufriedenstellende Ergebnisse. Als Schwäche des pragmatischkommunikativen Ansatzes ist eine Überbetonung des kommunikativen Umgangs mit Äußerungen und eine Überbewertung der Rolle der sprachlichen Diskursund Handlungskompetenz bei gleichzeitiger Unterbewertung der morphosyntaktischen Kompetenz zu nennen. Die Autorin konstatiert, dass der immanente Strukturbereich von Sprache und nicht der Kommunikationsbereich ihre Natur ausmacht.

Mariola WIERZBICKA, Zum sprachlichen Ausdruck der Simultaneität. Eine Untersuchung zum Deutschen - 59

Der vorliegende Beitrag diskutiert den sprachlichen Ausdruck von Relationen der völligen Gleichzeitigkeit im Deutschen. Obwohl es zur Bezeichnung temporaler Beziehungen eine Liste von Möglichkeiten gibt, wie Partizipial-, Nominal-, Präpositional- oder Infinitivphrasen, ist das eigentliche Temporalsatzgefüge das bei weitem häufigste temporale Ausdrucksmittel. Das Temporalsatzgefüge hat nahezu unbeschränkten Anwendungsbereich, der von dem fast nur angedeuteten Zusammenhang bis zur zwingenden Notwendigkeit, von Allgemeinaussagen und didaktischen Erläuterungen bis zu emotional bestimmten Motivationen reicht. Wo immer ein temporaler Zusammenhang zwischen Tatsachen, Ereignissen, Handlungen und Verhältnissen oder auch zwischen persönlichem Wollen und Fühlen gesehen wird, lässt sich dies in einem Temporalgefüge darstellen. Den Untersuchungsgegenstand dieses Beitrages bildet darüber hinaus der Einfluss von den Subjunktoren während, als, wenn, seit(dem) und solange auf die zeitliche Anordnung der im Temporalsatz und im übergeordneten Satz eingeführten Situationen unter Berücksichtigung verschiedener morphologischer, syntaktischer und semantischer Faktoren.

Anna BĄCZKOWSKA, Ljiljana ŠARIĆ, Identity, impoliteness and integration in online immigration discourse - 75

The paper presents an analysis of the language used on the Internet (social media) by Poles living in Norway. Emphasis is placed on identity construction, integration and impoliteness strategies. The material presented in this study was retrieved from a corpus which was collected as part of a project devoted to national identity in immigration discourse. The method of analysis presented in this paper follows Culpeper’s (1996) taxonomy of impoliteness strategies. The data under inspection illustrate several types of positive and negative impoliteness. The results of the study demonstrate that the Polish diaspora in Norway is only partially integrated and that the language Poles use while writing both about the Norwegians and, in particular, about other Poles is imbued with insults, negative associations and derogatory nominations.

Beata PIECYCHNA, Cosmetic Translation Competence – A Theoretical Model and Implications for Translator Training - 101

In the last decade, cosmetic translation has become increasingly significant as the beauty and cosmetic industry has grown exponentially across the globe. The expansion of international cosmetic brands in many countries around the world necessitates commissioning competent, well-prepared translators, who are able to handle translation problems typical of various types of cosmetic translation, both specialized and those requiring skills specific to a more creative rendition. The main objective of this paper is to discuss a novel theoretical model of cosmetic translation competence, a type of translation which has so far not gained much popularity among translation scholars. The first part of this article offers a concise state of the art of the concept translation competence. Capitalizing on models of translation competence developed by PACTE (Process in the Acquisition of Translation Competence and Evaluation), TransComp and EMT (European Master’s in Translation), an original model of cosmetic translation competence is presented along with its sub-competencies. The second part of this article focuses on implications for teaching cosmetic translation. The paper concludes with general remarks pertaining to avenues for future research into cosmetic translation competence and its acquisition.

Michał Zbigniew DANKOWSKI, Marta JURGIELEWICZ, Narrativa populista en el pensamiento político de Evo Morales y Nicolás Maduro - 127

El comienzo del siglo XXI trajo consigo un aumento de la importancia de los políticos populistas en algunos países de América Latina. Los representantes más importantes del populismo contemporáneo latinoamericano son Evo Morales de Bolivia y Nicolás Maduro de Venezuela. La narrativa utilizada en sus discursos determina la doctrina política de ambos presidentes. Varias citas de los discursos examinados, luego asignados a las características lingüísticas presentadas, no dejan ninguna duda que la narrativa encaja con ideas populistas.

Karolina RUDNICKA, Lose one's life and lose one's job with singular they: two constructions, two regional varieties, many practical aspects of working with mega-corpora - 149

The paper compares the usage of singular they with two morphologically similar constructions in British and American English. The constructions in question are lose one’s life and lose one’s job. The results obtained suggest that singular they, at least used with the two constructions in focus of this work, seems to be more widely used in the American variety of English than in the British variety. An additional aim of this work is to present and discuss some practical aspects of working with mega-corpora. The work shows how and where quantitative language studies need to be accompanied by manual and qualitative investigations. The corpora used in this work are the British National Corpus (BNC) and the Corpus of Contemporary American English (COCA).

Jarosław PACUŁA, Kilka uwag o polskim socjolekcie przestępczym z okresu XVIII w. (glosa do informacji z „Gazety Warszawskiej” z 1778 r.) - 163

Tematem artykułu jest słownictwo polskich przestępców z XVIII wieku. Autor sięga do wiadomości prasowej z 1778 roku. Ta notka prasowa należy do najstarszych poświadczeń polskiego żargonu kryminalnego. Tekst informuje o procesie sądowym, a tylko na marginesie zaznacza istnienie specyficznej komunikacji złoczyńców, z którą musiał się zmierzyć sąd. Wiadomość z „Gazety Warszawskiej” zawiera aż osiemnaście leksemów. Słowa te omawia autor niniejszego artykułu – wskazuje etymologię żargonizmów oraz przedstawia dalsze życie słownictwa w języku polskim (w XIX i XX wieku). Kilka uwag dotyczących proweniencji określeń socjolektalnych może budzić wątpliwości czytelników, z czego autor zdaje sobie sprawę. Za celowe uznaje jednak pochylenie się nad kształtem i semantyką zgromadzonego słownictwa, bo chociaż różni badacze często powołują się na artykuł prasowy z XVIII wieku, to niewiele uwagi poświęcają historii występującego w nim słownictwa polskich przestępców.

Katarzyna KUKOWICZ-ŻARSKA, Wartościowanie i ironia w tekście w świetle teorii aktów mowy - 181

Niniejszy artykuł koncentruje się na zagadnieniu wartościowania, a także obecności i roli ironii w tekście i omawia je w świetle teorii aktów mowy. Materiał badawczy, służący do przeprowadzenia analiz na potrzeby artykułu, pozyskany został z powieści autorstwa Philipa Kerra „March Violets”, reprezentującej gatunek historical detective novel. Artykuł nie obiera sobie za cel krytyki dokonanych tłumaczeń, lecz skupia swoją uwagę na samym przekazie, który za ich pośrednictwem dociera do odbiorcy i wywiera na nim określone wrażenie. Owemu wrażeniu właśnie, wywołanemu poprzez przytoczone akty mowy i w sposób przemyślany zakodowanemu w tekście poświęcono część rozważań. Za podstawę owych rozważań przyjęto założenia socjolingwistyki, co wydaje się o tyle zasadne, iż język w ramach tak nakierowanych analiz traktowany być może jako spoiwo grup, narodów, społeczności i pełnić niebagatelną rolę zarówno w kształtowaniu ich samych, jak i kształtowaniu ich zbiorowych przekonań, wyobrażeń i norm kulturowych.

Rafael de la Cruz LÓPEZ-CAMPOS BODINEAU, Die Aktionsart in der deutschen Sprache: Eine kategoriale Unterteilung - 199

Das Ziel dieses Artikels ist es, einige der grundlegenden Konzepte im Zusammenhang mit der kontroversen Problematik der Aktionsart in der deutschen Sprache zu untersuchen. Konkret bedeutet dies den Vorschlag einer Gliederung der traditionellen Kategorien in zwei grundlegende Bereiche (Handlungen des Zustands/Handlungen des Zustandswechsels), die wiederum nach der ingressiven, durativen und egressiven Dimension der deutschen Verben unterteilt werden. All dies wird durch das Einbeziehen einer zusätzlichen, als „iterativ“ bezeichneten Kategorie vervollständigt, die mit Hilfe grammatikalischer Mittel, die nicht notwendigerweise verbaler Natur sind, zum Ausdruck gebracht wird.

Arkadiusz JANCZYŁO, The role of repetitions in Barack Obama’s speech and its Polish translation - 227

The paper presents an analysis of Barack Obama’s first presidential victory speech and its Polish translation. The analysis focuses on loss of repetitions in translation, resulting in modified meaning and effect of the original speech in the target text. Several theoretical vehicles are employed in the paper to explain how those shifts lead to loss in translation and, hence, affect Obama’s message: overt translation, functional equivalence and loss of materiality. The main motivation behind this paper was a desire to investigate ways in which the purpose that political discourse serves in the original language and socio-political context is handled in translation and to what ends.

Eduardo de ÁGREDA COSO, El modo verbal y las estructuras dialógicas asociadas a la pragmática como recurso dramatúrgico - 241

El diálogo y la pragmática son dos esferas o competencias ampliamente conectadas. Cada uno de estos campos, en muchas ocasiones, se interrelacionan en la creación de discurso real. Analizaremos varias de las estructuras más vinculadas al modo dialógico o diálogo para estudiar su relación con las definiciones de tipo pragmático. Finalmente, ampliamos la búsqueda de estos exponentes en algunas obras teatrales actuales escritas en lengua española definiendo su tipo de uso tanto en el seguimiento de las recomendaciones pragmáticas como en la ruptura de éstas; así como el análisis de estos ítems como recurso dramatúrgico.

Natalia PODLECKA, Individualism in the United States in the 19th Century in Terms of Sociolinguistics on the Example of Works by R. W. Emerson and H. D. Thoreau - 273

Individualism is today a part of the American identity. Due to the short history of the U.S. the American people were in need to create their own customs and traditions. That is why there are manifold philosophical and political writings involving the characteristics of an American and views on ideal versions of the young country. However different those views may be, there are motifs that repeatedly occur over time and individualism is one of the most popular themes. This research discusses the involvement of two representatives of the Transcendental Movement in the U.S., Ralph Waldo Emerson and Henry David Thoreau, in the formation of American ethos. The study is based on the analysis of the essay "Self-Reliance" by Emerson and fragments of Thoreau's book Walden and his essay "Civil Disobedience". Not only is the substance of the texts is analysed, but also the vocabulary choices and their possible consequences.

Svitlana MATVIEIEVA, Nataliya LEMISH, Terminological Aspects of a cognitive Structure REFUGEE / БІЖЕНЕЦЬ in modern legal Discourse - 287

Niniejszy artykuł dotyczy poznawczo zdefiniowanych podejść do rozumienia terminów jako złożonych struktur, umożliwiających konceptualizację i werbalizację fragmentów światopoglądu zawodowego. Autorzy badają aspekty znaczenia terminologicznego struktury poznawczej REFUGEE / БІЖЕНЕЦЬ w języku angielskim i ukraińskim, transformację znaczenia współczesnych terminów prawniczych i ewolucję ich interpretacji prawnej, a także analizują historyczne i społeczne podstawy tych zmian. Szczególną uwagę zwraca się na powiązania w tezaurusie dla danej jednostki w ramach prawniczego dyskursu zawodowego, zapewniające werbalizację terminu w określonej sytuacji komunikacyjnej.

Marta BIAŁEK, (Un)translatability. Onomastics in Olga Tokarczuk’s Primeval and Other Times - 299

Translating culture-specific elements proves to be a challenging task, obliging the translator to refer to his/her extratextual knowledge. Such a necessity is especially noticeable in the case of onomastics which constitutes a vital part of Olga Tokarczuk’s novel Primeval and Other Times. Its English translator, Antonia Lloyd-Jones, decided to adopt only a few of translation strategies for proper nouns specified by Andrew Chesterman, which in most instances bereft the source text of its complexity.

LANGUAGE TEACHING

Zdzisław ALEKSANDER, Wykorzystanie techniki swobodnych tekstów C. Freineta dla wspomagania rozwoju mowy i myślenia w języku obcym u studentów neofilologii - 315

W codziennej praktyce przed uczelnią wyższą stoi zadanie kształtowania intelektu i wyrabiania kultury umysłowej studentów. Twórczy i aktywny charakter osobowości człowieka objawia się i kształtuje w procesie eksterioryzacji, ekspresji. Opierając się na koncepcji języka i myślenia należałoby zwrócić uwagę na szczególne znaczenie ekspresji słownej. Podstawą jest tu teza, że myśl realizuje się w słowie. Gdy kształcimy język, zwiększamy także możliwości uzewnętrznienia i doskonalenia myśli. W artykule akcentowane są wartości ekspresji słownej, jej rola w osobistym przeżywaniu i przyswajaniu świata, w kształtowaniu postaw twórczych. Autor rekomenduje powiązanie twórczej pracy studentów neofilologii nad opanowywaniem języka obcego z kształtowaniem ich intelektu i postaw humanistycznych. Takie warunki, umożliwiające z jednej strony doskonalenie i wzbogacanie umiejętności językowych, z drugiej – swobodne wyrażanie swoich myśli, stwarza uczenie się zorganizowane techniką swobodnych tekstów, opracowaną przez francuskiego pedagoga C. Freineta. W artykule ukazano, jak technika swobodnych tekstów może być nie tylko elementem pomocniczym, lecz może stać się punktem wyjścia i punktem centralnym w pracy nad praktycznym opanowaniem języka obcego i intelektualnym rozwojem studentów, a także jak można opierać pracę nad doskonaleniem umiejętności językowych na inteligencji, dynamice, ekspresji przyszłych nauczycieli języków.

Anna KULIŃSKA, Students’ motivation in distant education - 325

Students’ motivation directly influences their involvement in learning and the results they achieve. The teaching-learning process should include activities that address not only extrinsic factors, but also strengthen students’ intrinsic motivation, and reflect the dynamic character of the phenomenon. The research conducted illustrates students’ motivation to learn English in the period of distant education and their perception of learning particular aspect of the language.

Alberto REGAGLIOLO, La tragedia greca per bambini - 345

I bambini dagli otto / nove anni non hanno ancora una completa e chiara idea sulla morte; nonostante ciò, un modo per avvicinarli a riflettere su questo tema sensibile, può essere attraverso la letteratura, in particolare con la tragedia greca. Presentare la tragedia greca già alle elementari avvicina inevitabilmente al tema dell’educazione delle morte e del lutto oltre ad affrontare la questione della sofferenza. Occorre comunque individuare all’interno del repertorio classico di Sofocle, Euripide e Eschilo alcuni paladini positivi che possano guidare i bambini nella comprensione di alcuni momenti tragici adattati. Le istituzioni, i docenti e le associazioni sono fondamentali nell’accompagnare i bambini in questo percorso alla scoperta della morte e del lutto attraverso il curriculum scolastico e ad altre attività alternative. Alcune possibilità didattiche rientrano nell’educazione multisensoriale, esperienziale e ludica. Qui si presenta una proposta analizzando alcuni elementi della tragedia dell’Antigone da mettere in pratica alle elementari.

LITERATURE AND CULTURE

Paweł WOJCIECHOWSKI, Andersen i Carofiglio. Literacko-filozoficzny portret człowieka i miasta - 363

W tekście pokazano wybrane wizerunki miast włoskich obecnych w powieściach: Hansa Christiana Andersena i Giacomo Carofiglio. Rzym, Neapol, Amalfi, Pompeje, Bari zostały tu odczytane w dwóch perspektywach: bukolicznej i pesymistycznej, co pozwoliło odtworzyć nastawienie autorów do fenomenu kulturowego miasta. Uwyraźniono, iż autorzy piszący w dwóch początkach wieków: XIX (Andersen) i XXI (Carofiglio) – paralelnie czytali miasta Italii poprzez doświadczenia indywidualnej sensualności, wrażliwości, kontemplacji i percepcji. Materiał literaturowy zinterpretowano również w kontekstach filozofii Pascala, Bergsona, Nietzschego oraz Deleuze’a.

Hieronim CHOJNACKI, „Tłumacz między kulturami” – o Macieju Zarembie-Bielawskim - 379

Referat nawiązuje do tego nurtu hermeneutyki, którego reprezentanci pojmują interpretację jako „zrozumienie wyartykułowane”. Utekstowienie, w tym także parafraza, przekład cudzego języka, jest warunkiem zaistnienia w przestrzeni kulturowej, dzięki czemu możliwy jest krytyczny ogląd i poznawcza weryfikacja innej narracji. W wypadku Macieja Zaremby mamy do czynienia z reportażystą, który pisze po szwedzku o Szwedach jako outsider, to znaczy – zachowując dystans i zdolność widzenia tego, czego Szwedzi nie chcą albo nie mogą zobaczyć własnymi oczyma. Odkrywa obszary działania „normy szwedzkiej”, widzialnej od zewnątrz, niewidocznej „od wewnątrz”, tak jak rozpoznanie inności i swoistej wartości jakieś kultury możliwe jest dla obcokrajowców. Tubylcy sami swoich norm rozpoznać (także ocenić) nie są w stanie bez udziału innoziemców. Pisanie dla Zaremby jest aktem niezgody na bezrefleksyjną akceptację inności, jednocześnie używa języka krytycznej negacji i narzędzi analitycznych z intencją bardziej koncyliacyjną niż jawnie potępiającą. W tym nowym wcieleniu sam autor nazywa się „tłumaczem między kulturami”, którego siła polega na tym, że zachował zdolność do dziwienia się, poszerzania wyobraźni i poszukiwania nowych środków językowych, do wyrazistego oddzielania faktów od opinii. Jest to wizja człowieka budującego pomost między dwoma kulturami, a jego ideałem są tematy stawiające opór i nietoksyczne standardy komunikacyjne.

Yuliia KALIUZHNA, Витоки формування уявлення про концепт у філософії Людвіга Вітгенштейна - 395

У статті здійснено спробу дослідити витоки формування уявлення про концепт у філософії Людвіга Вітгенштейна та здійснено спроби застосувати теоретичні напрацювання Л.Вігенштейна у комплексі з літературознавчими та лінгвістичними прийомами та методами аналізу для розгляду концептів та їх елементів у літературних творах. Автором було виявлено у художньому творі можливості втілення багатовимірної взаємодії різних концептосфер, виявлено відмінності між національним та авторським концептом.

Milena LESZMAN, A Question of Identity in the Life and Works of Sat-Okh (Long Feather) - 417

Sat-Okh (Stanisław Supłatowicz) was an Indian-Polish writer who popularised the culture of North American Indigenous People in Poland during the Cold War and afterwards. His incredible biography evokes questions about the nature of his identity. Born of an Indian chief and a Polish mother around 1922 in the territory of Alberta, Sat-Okh grew up as a Shawnee. When his mother decided to return to Poland, he followed, but until his death in Gdańsk in 2003, Sat-Okh consistently identified with his Indigenous heritage. During WWII he escaped from a train to Auschwitz and joined the AK (The Home Army). He became famous for numerous books and short stories about his life with the Indians, which were translated into many languages. He was also strongly involved in the Polish-Indian Movement and promoted the culture of his native ancestors. This paper aims to present the life and work of Sat-Okh with regard to his mysterious identity. Recently, there has been some doubt whether Sat-Okh's biography is genuine. However, I would like to argue that Long Feather's phenomenon proves the fact that regardless of whether he was a true Shawnee or not, Sat-Okh chose to identify himself as Indian and consistently presented himself as one. He taught Poles about Indian traditions and gained a tremendous respect which has lasted until today.

REVIEWS

Paweł WOJCIECHOWSKI, „(E)migrantki”. Recepcja poezji Polek mieszkających w Szwecji. Recenzja: Antologia polskiej poezji w Szwecji. Głosy poetek, red. E. Teodorowicz-Hellman, Stockholm, 2020 - 429 

ISSN: 2353-2912      eISSN: 2719-8537      DOI: 10.36575/2353-2912      EN: www.ateneum.edu.pl/about-ateneum/philological-forum

______________________

Forum Filologiczne Ateneum, Nr 1(7)2019

"Obszary i Konteksty"

Spis treści i zawartość artykułów 

(Uwaga: W każdej pozycji Spisu treści znajduje się link do plików pdf z opublikowanymi w tomie treściami)

(1-6) Słowo wstępne - 5

LINGUISTICS

Anna BĄCZKOWSKA, Readability and lexical sophistication of colon cancer websites – a corpus-assisted assessment of online educational materials for patients - 9

The aim of this paper is to check whether the information for colon cancer patients available on top websites devoted to this disease is comprehensible for the readers or whether, due to high saturation with special medical terms, it is beyond the recommended readability level of an average internet user. Two main criteria of analysis were involved in the study: readability and lexical sophistication. The methods used in the study include 8 readability tests (ARI, Colemen-Liau, New Dale-Chall, Flesch-Kincid, Fry, Gunning Fog, Raygor Estimate, and SMOG), TAALES software and Lexical Complexity Analyser used to examine syntactic and lexical parameters of texts, and a corpus-assisted web-based tool used for lexical sophistication called VocabProfile. The study has shown that none of the 30 websites under scrutiny meets the demand of the recommended readability level, and that higher lexical sophistication involves a lower readability level.

Olga BRONIŚ, Inventari consonantici dell’italiano e del polacco a confronto - 27

Lo scopo di questo lavoro è quello di effettuare uno studio comparativo degli inventari consonantici dell’italiano e del polacco. La prima differenza tra le due lingue di cui parla il presente saggio è legata all’assenza dei fonemi corrispondenti in uno dei due sistemi. La seconda questione sollevata nel lavoro è l’apparente somiglianza di alcune consonanti italiane e polacche, che, pur essendo simili nell’italiano e nel polacco, presentano discrepanze fonetiche e fonologiche molto significative. L’ultimo argomento compreso nell’analisi è il confronto delle geminate dell’italiano e del polacco.

Tomasz CISZEWSKI, Metrical conditioning of word-final devoicing in Polish - 43

The present paper investigates a segmental phenomenon traditionally referred to as word-final obstruent devoicing in Polish. It is generally assumed that the context in which it applies is solely related to the absolute word-final position before silence. By inference, full voicing of a wordfinal obstruent is retained only when (i) it is followed by a voiced segment (a vowel or a consonant) in an utterance or when (ii) it is appended with a suffix which begins with a vowel. In this research a different group of factors which trigger the process is explored, namely the position of the obstruent within the metrical foot. If, as argued by Harris (2009), noninitial position within the foot is a typical lenition site (contrary to Iverson and Salmons 2007) and if devoicing is regarded as a special manifestation of lenition (through information loss, similarly to vowel reduction), a purely segmental (contextual) conditioning for voicing retention in obstruents word-finally cannot be maintained.

Anna DASZKIEWICZ, Fake News als soziolinguistisches Phänomen - 59

Der vorliegende Beitrag wendet sich dem soziolinguistischen Phänomen „Fake News“ zu. Hierbei liegt der besondere Fokus auf Anliegen, Aussagekraft, Wahrnehmung und Nachwirkung von gezielt gefälschten Botschaften. Der Beitrag liefert sowohl theoretische Grundlagen, als auch praktische Anwendungsfelder dazu.

Arkadiusz JANCZYŁO, A Linguistic Analysis of Cultural Content in French-English Translation of a Yoghurt Commercial - 75

Advertising translation is a multifaceted practice which poses specific challenges for translators that extend beyond sheer linguistic competence of the professionals involved in the process. Cross-cultural awareness and sensitivity are called for when dealing with translating commercial matter internationally and interculturally. This paper presents a comparative analysis of a TV commercial of natural yoghurt and its representation in two languages. The advert was originally created in French, subsequently translated and dubbed in English by a French-accent English speaker. The English version deviates slightly linguistically and culturally from its French counterpart. The notions of explicitation, equivalence, adaptation and localisation applied in this paper provide grounds for analysis of a range of translation decisions and strategies which allow to achieve similar advertising pragmatic effects as well as add extra dimensions that are absent in the source text.

Sławomir KOWALEWSKI, Medienlinguistische Analyse der Kommunikation in Livestreams von Computerspielen - 85

Der vorliegende Beitrag setzt sich eine linguistisch fundierte Analyse der Livestreams von Computerspielen zum Ziel. Die Untersuchung hat einen interdisziplinären Charakter – sie basiert vor allem auf dem Instrumentarium der Medienlinguistik, bezieht sich jedoch auch auf einige Aspekte der Textlinguistik und, in hohem Maße, der Semiotik der Multimodalität. Livestreams sind eine relativ neue mediale Erscheinung und bilden aus diesem Grund eine Art unerforschten bzw. forschungsbedürftigen Raumes für die Medienlinguisten. Im vorliegenden Text wird der Versuch unternommen, die Begriffe ‚Text‘ und ‚Medium‘ möglichst präzise im sprachwissenschaftlichen Kontext zu bestimmen und die mediale Übermittlung von Informationen während eines Livestreams zu analysieren. Ein besonderer Schwerpunkt wird darauf gelegt, inwiefern diese Übertragung und Rezeption durch die Phänomene der Pluriund Intermedialität unterstützt werden. Die Untersuchung basiert auf den Bildschirmfotos der Internetplattform Twitch.

Katarzyna KUKOWICZ-ŻARSKA, Zur Wirkung der Worte. Sprachliche Bewertungsmittel als Indikatoren der Wortkraft in der emotionsbezogenen NS-Sprache - 105

Das Thema der Publikation ist es, die Macht der Worte im Text und in der Sprache im Kontext der Bewertung zu schildern und zu kommentieren. Die Autorin konzentrierte sich darauf, die Rolle der Bewertung im Text zu betonen sowie die Zusammenhänge zwischen dem Bewertungsprozess und Emotionen, die ihn begleiten oder dessen Ergebnis sie sind, aufzuzeigen. Die im Text vorgestellten Sprachbewertungsmaßnahmen werden auf der Grundlage der stark emotional geprägten Sprache der NS-Zeit in Deutschland diskutiert. Eine besondere Rolle in der Publikation spielt der Einfluss von Emotionen, emotional geprägter Sprache sowie soziokulturellem Kontext auf den Empfänger und seine mentalen Reaktionen sowie seine verbalen und physischen Handlungen. Die durch den Text implementierten Handlungen werden hier durch das Prisma der Werte in einem universellen Kontext verstanden sowie durch das Prisma spezifischer Bewertungsmethoden wahrgenommen, die unter Verwendung der beschriebenen sprachlichen Bewertungsmittel implementiert werden.

Rafael de la Cruz LÓPEZ-CAMPOS BODINEAU, Deutsche Präpositionen als Träger von lexikalischen Informationen. Eine Segmentierung nach lexikalischen Autonomiekriterien - 123

Der vorliegende Artikel untersucht die Aufladung mit semantischer Bedeutung innerhalb der lexikalischen Kategorie der Präpositionen. Präpositionen in der deutschen Sprache sind, wie in den meisten anglo-germanischen Sprachen, im Rahmen zweier sehr bestimmter Satzglieder, der adverbialen Bestimmung und dem Präpositionalobjekt, besonders produktiv. Traditionell sind diese im ersten Fall, insbesondere dann, wenn es gegensätzliche Bedeutungspaare gibt, mit einer semantischen Bedeutung aufgeladen, während sie im Rahmen des zweiten Satzgliedes normalerweise eher rein konventionell und mit spärlicher lexikalischer Motivation verwendet werden. In diesem Artikel wird eine mögliche Relativierung dieses Ansatzes geprüft werden und so die Fälle der Präpositionen mit kaum lexikalischer Bedeutung im Rahmen des Satzglieds der adverbialen Bestimmung und, gleichermaßen, die Fälle von Präpositionen mit semantischem Wert im Rahmen des Satzglieds der Präpositionalobjekte hervorgehoben.

Katarzyna MAJDZIK PAPIĆ, Od męki translacji do piekła logosu. O przekładzie w „Przekładzie” Pabla De Santisa - 143

W artykule przedstawiono najistotniejsze koncepcje translatologiczne, do których odwołuje się powieść Pabla De Santisa pt. Przekład (La traducción, 1998; wyd.pol. 2006). Wśród tych koncepcji najbardziej znaczące są rozważania dotyczące granic i mechanizmów translatorskiej interpretacji, istoty językowego rozproszenia ludzkości czy idei języka uniwersalnego. Problemy te metaforycznie skupia w sobie mit o upadku wieży Babel. Kontekst interpretacyjny dla twórczości De Santisa wyznaczają prace Jacques’a Derridy, Julii Kristevej, Hansa-Georga Gadamera. Istotnym problemem badawczym jest także związek kategorii przekładu z gatunkową hybrydycznością powieści kryminalnej autorstwa De Santisa.

Svitlana MATVIEIEVA, Критерії відбору та первинна обробка емпіричного матеріалу паралельного корпусу юридичних текстів - 167

Статтю присвячено питанню формування критеріїв первинного відбору правничих текстів для англо-українського паралельного корпусу юридичних текстів. Автором розроблено класифікацію юридичних текстів за ознаками сфери обслуговування й жанрів текстів із урахуванням типів нормативних актів, що становить спробу поєднання юридичних та лінгвістичних характеристик, які застосовуються до класифікації юридичних документів. У статті запропоновано структуру картки метаданих корпусних текстів (оригіналу та перекладу), котру апробовано на текстових зразках; обґрунтовано необхідність метатекстових даних та екстралінгвістичної інформації для роботи з корпусними текстами.

Mariia ONYSHCHUK, Rendering stylistically marked units in the novel Depeche Mode by Serhiy Zhadan: a comparative study - 183

The study analyzes lexemes and word combinations of colloquial style, slang and low colloquial language, performs their comparative analysis at word level, looks into the transformational patterns that the structures undergo during literary translation into English and Russian, and discusses the advantages and flaws of the applied translation strategies through suggesting adequate translation solutions. In the article, the argument is made that the translation strategies of substandard lexis reflect the interdisciplinary nature of expressive meaning and connotation which can be conveyed differently through various language levels during literary translation.

Marian SZCZODROWSKI, Fremdsprachliche Lehr-Lern-Prozesse und Kommunikationsprozesse - 203

Die im Beitragstitel dargestellten Fragen zielen sowohl auf das Wesen der Lehr-Lern-Prozesse und der Kommunikationsprozesse als auch auf deren feste Verkettungen im Fremdsprachenunterricht. Dementsprechend werden einerseits die einzelnen Abläufe des Lehrens und des Lernens und anderseits deren geschlossene Einheit behandelt. Das Lernen der neu empfangenen fremdsprachlichen Strukturen ist als mehrstufiger Prozess aufzufassen. Er vollzieht sich nicht nur in der Dekodierung der fremdsprachlichen Strukturen, sondern auch in deren Konstruktion in Form von Matrizen im Speicher-Mechanismus. Alle fremdsprachlichen Lehr-und-Lern-Handlungen basieren auf der Kommunikation, die zu den glottodidaktischen Prozessen parallel abläuft. Daraus lassen sich für die Lernenden folgende Schlüsse ziehen: Die bekannten Informationsstrukturen funktionieren als Kommunikations- und Verständigungsmittel, die neuen als Kommunikations- und Lehr-Lern-Mittel.

Adam SZELUGA, Was kann moderne Linguistik für die Fremdsprachendidaktik leisten? Ausgewählte Aspekte - 213

Im Artikel werden die wichtigsten Relationen zwischen der Fremdsprachendidaktik und der Linguistik, insbesondere der angewandten Linguistik behandelt. Linguistische Theorien und Modelle waren oft theoretische Grundlagen des Fremdsprachenunterrichts, was in einzelnen Methoden und Lerntechniken sichtbar wurde (vom Strukturalismus, über generative Grammatik, kommunikativ-pragmatische Wende der 60-er und 70-er Jahre, kognitive Linguistik bis zur anthropozentrischen Theorie der Sprachen von F. Grucza). In dieser Perspektive werden ausgewählte Möglichkeiten dargestellt, wie moderne linguistische Theorien vor allem die Effektivität des Fremdsprachenunterrichts verbessern können.

Mariola WIERZBICKA, (Zeit)Befindlichkeit und partieller Gleichlauf in der Sprache. Eine Untersuchung zum Deutschen - 227

Der vorliegende Beitrag diskutiert den sprachlichen Ausdruck von Relationen der partiellen Gleichzeitigkeit im Deutschen. Obwohl es zur Bezeichnung temporaler Beziehungen eine Liste von Möglichkeiten gibt, wie Partizipial-, Nominal-, Präpositional- oder Infinitivphrasen, ist das eigentliche Temporalsatzgefüge das bei weitem häufigste temporale Ausdrucksmittel. Das Temporalsatzgefüge hat nahezu unbeschränkten Anwendungsbereich, der von dem fast nur angedeuteten Zusammenhang bis zur zwingenden Notwendigkeit, von Allgemeinaussagen und didaktischen Erläuterungen bis zu emotional bestimmten Motivationen reicht. Wo immer ein temporaler Zusammenhang zwischen Tatsachen, Ereignissen, Handlungen und Verhältnissen oder auch zwischen persönlichem Wollen und Fühlen gesehen wird, lässt sich dies in einem Temporalgefüge darstellen. Den Untersuchungsgegenstand dieses Beitrages bildet darüber hinaus der Einfluss von den Subjunktoren während, als, wenn, seit(dem) und solange auf die zeitliche Anordnung der im Temporalsatz und im übergeordneten Satz eingeführten Situationen unter Berücksichtigung verschiedener morphologischer, syntaktischer und semantischer Faktoren.

LANGUAGE TEACHING

Zdzisław ALEKSANDER, Merytoryczne, psychopedagogiczne i dydaktyczne aspekty kształcenia nauczycieli języków obcych. Rozważania teoretyczne z aneksem empirycznym - 243

W poglądach na kształcenie nauczycieli, także nauczycieli języków obcych, zarówno w środowisku akademickim jak i wśród potencjalnych pracodawców, od lat nie ma zgodności co do relacji między kształceniem merytorycznym (filologicznym), a przygotowaniem pedagogicznym. Zasadnicza kontrowersja dotyczy tego, na ile nauczyciel powinien być specjalistą w zakresie nauczanego przedmiotu, na ile zaś powinien opanować wiedzę psychopedagogiczno-metodyczną oraz jakie są relacje między wiedzą specjalistyczną i pedagogiczną a umiejętnościami zawodowymi nauczyciela. Inny obszar sporów i dyskusji dotyczącej kształcenia nauczycieli odbywa się między zwolennikami studiów teoretycznych, a rzecznikami kształcenia wąsko praktycznego. W artykule w oparciu publikacje naukowe, rozporządzenia ministerialne i raporty z badań prezentowane są te stanowiska i argumenty ich zwolenników. W aneksie empirycznym dotyczącym poziomu przygotowania zawodowego nauczycieli języków obcych skupiono się na doborze czynności dydaktycznych, na jakości ich wykonania i na warunkach pracy na lekcji zależnych od nauczyciela.

Alicja FREDO, Henryk OLSZEWSKI, Cognitive functioning of monolingual and bilingual adolescents: attention, semantic memory and self-efficacy - 257 

This paper aims to discuss the impact of being monolingual or bilingual on cognitive functioning of an individual as well as its influence on their self-efficacy. The literature review points to certain trends in adults’ functioning; however, the study based on young adults and adolescents still displays avenues for elaborating on new correlations. There is a proven relation between cognitive processes and bilingualism; however, their relation to self-efficacy is still to be determined. In the study, adolescents were examined by means of three psychological tools focusing on attention span, verbal fluency and self-efficacy. In spite of the fact that major correlations appeared relatively similar, we observed certain correlations within some of the variables after conducting an in depth analysis of the results in the respective section.

Anna KULIŃSKA, Upgrading the language learning and teaching process for Zees - 267 

The modern student is surrounded by technology, which results in their both social behaviours and their learning habits. Research indicates that although the attention span of modern reaches much lower levels than with previous generations, their ‘bursts’ of attention are more frequent and also their connecting and encoding abilities are more efficient. These changes in their cognitive functions should be answered by the adaptation if the teaching process in order to minimise the negative consequences of shorter attention span and maximise their potential.

Renata MAJEWSKA, Los marcos fundamentales de la integración en el sistema educativo AICLE (CLIL). Parte 2: La perspectiva del professor - 281

El artículo constituye la segunda parte de una serie de artículos dedicados a los marcos fundamentales de integración en el sistema educativo CLIL. Al principio, se ha vuelto a presentar el concepto original de la autora de los cuatro marcos de integración en CLIL, ordenados de acuerdo con la perspectiva del estudiante. A continuación, la autora analiza en detalle el segundo marco, es decir, el de carácter didáctico y pedagógico (actuación del profesor) y analiza los principales aspectos de la integración didáctica en CLIL: (1) por la terminología, (2) por el discurso, (3) por las tareas basadas en el procesamiento profundo de los contenidos (4) por las comparaciones interculturales, (5) por el andamiaje con el uso de materiales auténticos. Finalmente, se presentan las conclusiones. 

Katarzyna PAPAJA, Artur ŚWIĄTEK, Kamil MIELNIK, Deep learning (pogłębianie procesu uczenia się) z perspektywy analizy potrzeb studentów języka angielskiego jako obcego - 301

Choć termin pogłębionego procesu uczenia się (deep learning) nie wydaje się być terminem nowym w nauczaniu języków, do niedawna przyciągnął stosunkowo niewiele uwagi naukowców. W wielu językach jednak termin ten został powszechnie zaakceptowany jako kluczowa koncepcja transformacji i personalizacji procesu uczenia się. W niniejszym artykule prezentujemy definicję deep learning i potwierdzamy teorię poprzez badanie, którego celem jest ocena potrzeb uczniów w kontekście ćwiczeń językowych, zasobów, a także narzędzi i nowoczesnych rozwiązań technologicznych. Prawidłowe zrozumienie pogłębionego uczenia się jest konieczne, aby zbadać potencjalne korzyści wynikające z niego dla studentów i szeroko rozumianego społeczeństwa. Dlatego też istotą prowadzonych badań jest uzyskanie odpowiedzi na pytanie, co jest ważne w dydaktyce współczesnych języków obcych, a także jaka jest rola nauczyciela w tym zakresie. Wyniki analiz potrzeb uczniów języków obcych pozwalają uzyskać wiedzę na temat ich oczekiwań wobec siebie samych oraz wobec nauczycieli, a także odpowiedzieć na pytanie, jakiego rodzaju odbiorcami edukacji są młodzi uczący się i czy aktywnie partycypują w globalnym procesie kształcenia.

LITERATURE AND CULTURE

Karolina JANOWSKA, Amor udrí – la poesía cortesana árabe en la Península Ibérica - 323

La obra de los poetas arabigo-andaluces es un puente entre la cultura oriental y occidental. Sus raíces se remontan al siglo VI, cuando las primeras canciones beduinas resonaron en las áreas ilimitadas del desierto de Arabia. Sus ecos resonaron en la poesía de los trovadores provenzales. Los motivos de esta poesía se pueden encontrar en las obras de los poetas del Renacimiento, incluso en las de Petrarca. Los elementos de la poesía andaluza también fueron visibles en la poesía de la corte española del siglo XVI. Las formas poéticas características de esta poesía todavía aparecieron en la poesía del siglo XX: fue alcanzada por al menos uno de los poetas españoles más destacados, Federico García Llorca. Su mayor prosperidad fue en los siglos X y XI, y entre los poetas andaluces más destacados se encontraban tanto hombres como mujeres. El motivo principal de esta poesía era el amor incumplido, que seguía siendo el elemento dominante de la poesía moderna de la corte europea.

Barbara MICELI, “A cancer on the planet”: Mountaintop Removal and Environmental Crime in Jonathan Franzen’s Freedom - 343

The American novelist Jonathan Franzen has always shown a great interest for the environmental problems, mainly in his masterpiece Freedom (2011) and in the essay “My Bird Problem” (2005). Freedom, which recounts three decades of the Berglund family, sees its main character dealing with the environmental themes for his work. Walter is a lawyer who is actively engaged in environmental causes, but the one that occupies most of the novel, is the support of an organization called “Cerulean Mountain Trust”, which aims at saving the cerulean warblers, a small species of songbird, creating a “birds’ sanctuary” in West Virginia. The honorable cause is actually moved by Vin Haven, a Texan millionaire tycoon who wants to implement an extractive coal strip mining operation and afterwards build the birds’ sanctuary as a remedial move. The aim of this paper is to analyze the novel to extract Franzen’s fictional depiction of actual environmental crimes in order to shed light on harmful practices such as the mountaintop removal.

Grzegorz MOROZ, Provençal Landscapes in Aldous Huxley’s Fiction and Non-Fiction - 357

The paper focuses on the analysis of different ways in which Aldous Huxley chose to represent Provençal landscapes in his novels, such as Eyeless in Gaza or Time Must Have a Stop, as well as in his essays, such as “Music at Night” or “The Olive Tree”. The analytical tools which have been developed by scholars of the so called ‘spatial turn’ have been used (particularly the notion of ‘polysensory landscapes’), while Huxley’s representations of Provence are considered in the context of Aldous Huxley’s biography and the political situation in France in particular and in the world in general in the 1930s.

CRITICAL PERSPECTIVES

Tymon ZIELIŃSKI, Izabela KOTYŃSKA-ZIELIŃSKA, Ewa PIECHOWSKA, Sustainable Development-utopia or our chance? Some thoughts on how to promote the SDG idea. Polish case study - 371

In this work we discuss the importance of the application of sustainable development goals (SDGs) to all aspects which are related to the ocean. We argue that the ocean is interconnected and processes which are related to the ocean have direct impact on all SDGs, and any action undertaken within any of the SDGs will have an impact on the ocean. We believe that widely understood education of societies can ensure the proper understanding and hence implementation of the sustainable development idea throughout the world.

Notki o autorach - 381

ISSN: 2353-2912      eISSN: 2719-8537      DOI: 10.36575/2353-2912      EN: www.ateneum.edu.pl/about-ateneum/philological-forum

______________________

Forum Filologiczne Ateneum, Nr 1(6)2018

"Badania i Poszukiwania"

Spis treści i zawartość artykułów 

(Uwaga: W każdej pozycji Spisu treści znajduje się link do plików pdf z opublikowanymi w tomie treściami)

(1-8) Słowo wstępne - 5

LINGUISTICS

Mercedes ARRIAGA FLOREZ, Daniele CERRATO, Alessia DELLA ROCCA, Interlinguistic crosses and transextuality in María Rosal - 11

The objective of this article is to analyse the different textual strategies with which María Rosal Nadales makes a transtextual construction in her anthology "Al este del andén". The use of this technique responds to different reasons: the active role that is assigned to the reader and the playful character in which the writing is framed, the tribute to and poetic concordance with other authors, the surprise effect and the irony, the postmodern fusion of classical culture and popular culture and, finally, the ethical-aesthetic commitment to point out contradictions, create new metaphors and encourage the reader's reflection together with new ways of thinking, especially around the figure of the woman poet and the representation of the female body.

Marzena GUZ, Niemieckie ślady w reportażach Melchiora Wańkowicza z tomu „Anoda i katoda”. Reportaże z części „Kraj lat dziecinnych” w perspektywie leksykalnej - 23

The subject of the study is German traces in Melchior Wańkowicz’s reportages published in the “Anoda i katoda” [“The Anode and Cathode”] series, in the part titled “Kraj lat dziecinnych” [The Land of Childhood]. This paper presents the vocabulary of German origin and Polish vocabulary referring to Germany and discusses common words and proper names, mostly of German origin, including quotations and lexis more or less assimilated in the Polish language. Appellatives are classified into parts of speech. The prevailing group of proper names comprises surnames, divided into two groups: German surnames and Polonised surnames. Another issue discussed in this article refers to the ways in which the presented vocabulary underwent Polonisation. Additionally, an interesting question is why the author, born in the Russian partition territory, uses so many words related to Germany. Wańkowicz refers to history, which justifies lexical items of German provenance, e.g. Ober-Ost. The presence of numerous surnames of German origin may result from Wańkowicz’s memories, e.g. Gebethner and Wolff are publishers of his story for children, and the surname Einstein is referred to in relation to Warsaw. As for the presence of appellatives, they were probably well-assimilated and frequently used, since most of them are not distinguished in any way in the text by the author. Some of the above-quoted Germanisms (appellatives and proper names) were Polonised in terms of vowels and consonants and through the application of Polish wordforming suffixes.

Arkadiusz JANCZYŁO, In search of image manipulation mechanisms in a public person’s speech interpretation – a case study - 37

This paper presents a qualitative analysis of a public person’s speech with its language and translation, and the way they can be manipulated to create a public image. As a public person, Lech Wałęsa has been subject to public scrutiny politically and ideologically ever since he became involved in public affairs as a trade union member and activist. Later, as a presidential candidate in the first democratic presidential election in post-communist Poland which he won in 1990, his publicity soared. Consequently, with his popularity came a heavier price of fame; he was subjected to strong criticism, and the way he spoke became a source of jokes and mocking nationwide. Public image is what others receive and read us by. It is an amalgamation of several factors – language being one of the major ones in creating one’s identity.

Agnieszka ŁAZOR, Influencia de las lenguas prerromanas en la lengua española - 47

Before the romanisation, the Iberian Peninsula was inhabited communities speaking distinct languages with Latin used as their official language. However, the contact of local languages with Latin has left the residue preserved in modern Spanish. This work will present certain features of Spanish which may be attributed to the influence of pre-Roman languages.

Katarzyna KUKOWICZ-ŻARSKA, O wartościowaniu i prawdzie w języku i tekście. Język narodowego socjalizmu w perspektywie językoznawczej i socjokulturowej - 61

The subject of this publication are linguistic means of evaluation in the text and language, discussed on the basis of the German language of national socialism. The text and its role are perceived here through the prism of values in a universal context, and perhaps first of all through the prism of linguistic means of evaluation represented in it. As ratings are usually assigned to selected elements of reality created with language in order to not only reflect one’s attitude towards these elements but also to implicitly effect a given or desired mental or physical reaction in the recipient of the language message, it should not be surprising that the language of national socialism is examined here in the linguistic and sociocultural perspective. The combination of national values important for the whole community and the official interpretation of truth and non-truth was a priority in the national socialist era. This article deals with the problem related to the interpretation of appropriate situations and their meanings considered as correct from the perspective of the language of values and issues related to manipulation and persuasion.

Melisa MARAS, Egzotyzacja i domestykacja w polskim tłumaczeniu powieści „Harry Potter i Kamień Filozoficzny” J. K. Rowling - 87

The aim of the paper is to answer the question what was the Andrzej Polkowski’s intent of using domestication and foreignisation strategies in indigenous Harry Potter series translation. Selected fragments of the novel are referring to the widely understood ‘food’ category and are compared in terms of language and culture. It is known that the Polish translator extends (but does he always domesticate?) the world presented in the novel to the reader’s country. However, it is really ambigious, how these extensions affect the interpretation of Polish recipient.

Dorota SKOWROŃSKA, Constructed Languages of Hildegard of Bingen and Suzzette Haden Elgin. Female Empowerment through Language? - 101

Since constructed languages have recently been brought into focus by their prominent presence in film and television production, they have also become more attractive for academic research: several compendia, monographs, and articles have been published on the topic of classification and analysis of conlangs. Glossopoeia of Hildegard of Bingen and Suzette Haden Elgin is unique among the plethora of constructed languages in several aspects: elusive classification, unusual lexical focus, high level of completeness, and female authorship. The article investigates possible classifications of lingua ignota and Láadan, and their grammatical, lexical, and phonological characteristics. It also aims to establish the success of the languages measured against their goal stated or implied by their inventresses and the objectives generally set for constructed languages.

Agata ZAPŁOTNA, La vitalità del congiuntivo nel linguaggio televisivo - 113

The purpose of the article is to examine the relationship between television language and spoken Italian, applying the problem of the subjunctive as a reference point, frequently replaced by the indicative in colloquial contexts. Despite the fact that television language is now considered a reflection of Italian varieties and spoken-spoken language, there is still a heterogeneous language of the type transmitted. As such, it constitutes a set of various styles and registers, characterized by different linguistic phenomena from those of unattended speech. The effect of the study is to show that although in the field of Italian diametric varieties television language has more in common with spoken than written Italian, the dynamics of the processes that take place in both are still not the same.

LANGUAGE TEACHING

Anna HERRA, Anna KULIŃSKA, The role of feedback in the process of learning English as a foreign language - 127

The aim of the paper is to answer the question of what is the role of Feedback in the process of learning English as a foreign language. Feedback is an important element of student-teacher interaction in the classroom. Even experienced teachers admit that it is beneficial to put oneself in the student’s position in order to understand their individual needs, and hence adjust the instruction, assessment and feedback moves to aid language acquisition. Since errors are an unavoidable part of the learning process and teachers feel compelled to address students’ spoken errors, it seems significant to consider how the learners perceive the feedback they receive.

Karolina JANOWSKA, Evolución de la metodologia de la enseñanza de las lenguas extranjeras - 145

This article reviews the evolution of the most popular methods of teaching foreign languages in Europe. The history of language teaching was marked by continuous methodological changes resulting from the search for an ideal teaching method and various language currents and psychological approaches prevailing at the time of their occurrence. This discipline went through various stages, the most significant of which took place in the twentieth century, to develop a new method for more effective learning, which led to the development of a methodology that would provide clarification of answers to questions raised in the field of language learning. In recent years, what has been distinguished is a task-based language teaching field that provides students with ideal opportunities for developing communication skills and effective learning.

Janusz KAWKA, Identyfikacja i klasyfikacja błędów językowych na lektoracie języka niemieckiego - 159

Knowledge of foreign languages constitutes one of the key competencies amongst graduates of the Bachelor of Economics. In the era of globalisation, the importance of a high level of proficiency in foreign languages has become self-evident. The empirical part of this article is devoted to the analysis of the most common language mistakes committed by first-year students of the B1 group of Marketing and Management at the University of Economics in Krakow. A portion of the final exams submitted by a group of 13 students has been analyzed. The study focuses on the identification and classification of errors and presents the frequency distribution, as percentages, of errors in individual categories. The author's intention is not to indicate the causes of errors and their assessment, but to present the problems faced by students of the Bachelor of Economics, who learn ‘business language’, which a specialism within the German language studies. The results of the study might act as a starting point for the development of appropriate educational materials to support the process of teaching a wide variety of German language courses.

Renata MAJEWSKA, Autonomia w klasach dwujęzycznych: sprawozdanie z badań jakościowych - 171

The aim of the article is to reflect on the autonomy development in the CLIL context in Poland. The research question is: How does the task-oriented didactics – using the example of comparison – influence the development of learners’ personal communicative competence in the conditions of semi-autonomy in the CLIL system? The article constitutes a short qualitative research report with the description of its educational context and theoretical background related to autonomy in CLIL. It also presents aims of the research, its course, the data collection techniques, as well as analysis and general conclusions.

Katarzyna WALKOWSKA, Interkulturelles Lernen und Lehren im Fremdsprachenunterricht – warum, wozu und wie? - 187

The aim of this article is to discuss the problem of intercultural competence and communication. The author wants to draw attention to the phenomenon of the concept of culture and its role in the process of developing intercultural communication and intercultural competence.

CRITICAL PERSPECTIVES

Marta ZUBACZ, Maurizio BONINO, La leggenda del regno del Prete Gianni - 205

The reign of Prester John (Prete Gianni), one of the most interesting legends of the Middle Ages, can ignite the imagination even today. It is not surprising that the eyes and hearts of the monarchs and popes were facing east, where they sought their legendary kingdom characterized by unimaginable power, wealth, miracles and at the same time a pure Christian life.

REPORTS

Dorota SKOWROŃSKA, Report on the Language Show, London, 9-11 November 2018 - 225

Notki o autorach - 229

ISSN: 2353-2912      eISSN: 2719-8537      DOI: 10.36575/2353-2912      EN: www.ateneum.edu.pl/about-ateneum/philological-forum

______________________

Rada Naukowa

Forum Filologiczne Ateneum - Ateneum Philological Forum

ISSN 2353-2912 (print) / ISSN 2719-8537 (online)

Czasopismo punktowane 40 punktami w wykazie czasopism punktowanych z 1 grudnia 2021 roku poz. 29827.

Wcześniej: 20 punktami w wykazie czasopism punktowanych z 18 lutego 2021 r. poz. 29827 oraz w wykazie czasopism punktowanych z 18 grudnia 2019 roku poz. 27730  

Redaktor Naczelny, redaktor naukowy

Dr Katarzyna Kukowicz-Żarska, prof. A-ANS, Ateneum-Akademia Nauk Stosowanych (Polska)

Rada Naukowa Czasopisma

Prof. Mercedes Arriaga Florez, Universidad de Sevilla (Hiszpania)
Dr hab. Anna Bączkowska, prof. UG, Uniwerytet Gdański (Polska)
Prof. Daniele Cerrato, Universidad de Sevilla (Hiszpania)
Dr hab. Tomasz Ciszewski, prof. UG, Uniwerytet Gdański (Polska)
Prof. Isabel Fernandes Silva, Universidade Autónoma de Lisboa (Portugalia)
Prof. Desmond Graham, The University of Newcastle, Newcastle upon Tyne (Wielka Brytania)
Prof. dr hab. Henryk Kardela, Uniwersytet M. Curie-Skłodowskiej w Lublinie (Polska)
Prof. Nataliya Lemish, National Pedagogical Dragomanov University, Kyiv (Ukraina)
Prof. Edoardo Lombardi Vallauri, Università Roma Tre (Włochy)
Prof. Rafael Lopez-Campos Bodineau, Universidad de Sevilla (Hiszpania)
Prof. Luis Luque Toro, Universita Ca’ Foscari, Venezia (Włochy)
Prof. Bruce Duncan MacQueen, The University of Tulsa (Stany Zjednoczone)
Prof Laura McLoughlin, University of Galway (Irlandia)
Prof. Svetlana Nedelcheva, Konstantin Preslavsky University of Shumen (Bułgaria)
Prof. Antonio Pamies Bertran, Universidad de Granada (Hiszpania)
Prof. Manana Rusieshvili-Cartledge, Tbilisi State University (Gruzja)
Prof. dr hab. Piotr Stalmaszczyk, Uniwersytet Łódzki (Polska)
Dr hab. Jacek Szczepaniak, prof. UKW, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego (Polska)
Prof. Dario Tomasello, Universita degli Studi di Messina (Włochy)
Prof. Antonio Raul de Toro Santos, Universidade da Coruña (Hiszpania)
Prof. Giedre Valunaite Oleskeviciene, Mykolo Romerio Universitetas (Litwa)
Prof. Maria Rosaria Vitti-Alexander, College Nazareth-Rochester (Stany Zjednoczone)
Prof. zw. dr hab. Mariola Wierzbicka, Uniwersytet Rzeszowski (Polska)

ISSN: 2353-2912      eISSN: 2719-8537      DOI: 10.36575/2353-2912      EN: www.ateneum.edu.pl/about-ateneum/philological-forum

______________________

Recenzenci

Forum Filologiczne Ateneum - Ateneum Philological Forum

ISSN 2353-2912 (print) / ISSN 2719-8537 (online)

Czasopismo punktowane 40 punktami w wykazie czasopism punktowanych z 1 grudnia 2021 roku poz. 29827.

Wcześniej: 20 punktami w wykazie czasopism punktowanych z 18 lutego 2021 r. poz. 29827 oraz w wykazie czasopism punktowanych z 18 grudnia 2019 roku poz. 27730 

Forum Filologiczne Ateneum 1(10)2022

Prof. Mercedes Arriaga Florez (Hiszpania), dr hab. Anna Bączkowska, prof. UG (Polska);
dr hab. Hieronim Chojnacki, prof. A-ANS (Polska); dr Daniele Cerrato (Hiszpania);
dr Anna Kulińska (Polska); prof. Nataliya Lemish (Ukraina); dr Milena Leszman (Polska);
prof. Rafael Lopez-Campos Bodineau (Hiszpania); dr Rocío Márquez Garrido (Hiszpania);
prof. dr Svitlana A. Matvieieva (Litwa); prof Laura McLoughlin (Irlandia);
dr Maurizio Mazzini (Polska), dr Mariia Onyshchuk (Ukraina); dr hab. Sylwia Skuza, prof. UMK (Polska);
dr hab. Małgorzata Spychała-Wawrzyniak, prof. UAM (Polska); prof. dr hab. Marian Szczodrowski (Polska);
dr Fernando Torrens Inigo (Polska/Hiszpania); Prof. Giedre Valunaite Oleskeviciene (Litwa)

Forum Filologiczne Ateneum 1(9)2021

Prof. Mercedes Arriaga Florez; Linda Balistreri; dr hab. Anna Bączkowska, prof. UG; dr Daniele Cerrato;
dr hab. Hieronim Chojnacki, prof. A-SW; dr hab. Tomasz Ciszewski, prof. UG; dr Javier Fernández-Sánchez;
dr Anna Kulińska; prof. Rafael Lopez-Campos Bodineau; prof. dr hab. Grażyna Łopuszańska-Kryszczuk;
prof. dr Svitlana A. Matvieieva; dr Maurizio Mazzini; dr Mariia Onyshchuk; dr Tomasz Róg;
prof. dr hab. Marian Szczodrowski; dr Fernando Torrens

Wydanie specjalne 2(8)2020

Dr hab. Anna Bączkowska, prof. UG; dr hab. Tomasz Ciszewski, prof. UG;
dr Anna Kulińska; prof. Rafael Lopez-Campos Bodineau; prof. dr hab. Grażyna Łopuszańska-Kryszczuk;
prof. dr hab. Marian Szczodrowski; prof. dr hab. Waldemar Tłokiński; dr Fernando Torrens

Forum Filologiczne Ateneum 1(8)2020

Prof. Mercedes Arriaga Florez; Linda Balistreri, dr hab. Anna Bączkowska, prof. UG;
dr hab. Hieronim Chojnacki, prof. A-SW; dr Daniele Cerrato; dr hab. Tomasz Ciszewski, prof. UG;
dr Javier Fernández-Sánchez; dr hab. Maria Groenwald, prof. UG;
dr Adam Jagiełło-Rusiłowski; dr hab. Paweł Jędrzejko; dr hab. Joanna Kuć, Prof. UwB;
dr Anna Kulińska; prof. Nataliya Lemish; dr Milena Leszman; prof. Rafael Lopez-Campos Bodineau;
prof. dr hab. Grażyna Łopuszańska-Kryszczuk; Prof. Bruce Duncan MacQueen;
dr Maurizio Mazzini; dr Mariia Onyshchuk; dr Dariusz Pestka; prof. dr hab. Barbara Sadownik;
prof. dr hab. Marian Szczodrowski; dr Fernando Torrens; dr Paweł Wojciechowski

Forum Filologiczne Ateneum 1(7)2019

dr hab. Tomasz Ciszewski, prof. UG; dr hab. Maria Groenwald, prof. UG; dr Adam Jagiełło-Rusiłowski;
dr hab. Joanna Kuć, Prof. UwB; dr Anna Kulińska; prof. Nataliya Lemish;
prof. Rafael Lopez-Campos Bodineau; prof. dr hab. Grażyna Łopuszańska-Kryszczuk;
dr Maurizio Mazzini; dr Mariia Onyshchuk; dr Dariusz Pestka; dr hab. Arkadiusz Rojczyk, prof. UŚ;
dr Krzysztof Rudolf; dr hab. Sylwia Skuza, prof. UMK; dr hab. Małgorzata Spychała-Wawrzyniak, prof. UAM;
 prof. dr hab. Marian Szczodrowski; dr Cecylia Tatoj; prof. Antonio Raul de Toro Santos;
dr Tetiana Tsepeniuk; prof. dr hab. Mariola Wierzbicka; dr Bartosz Wiśniewski

Forum Filologiczne Ateneum 1(6)2018 

Prof. Rafael Lopez-Campos Bodineau, Universidad de Seville (Hiszpania)

ISSN: 2353-2912      eISSN: 2719-8537      DOI: 10.36575/2353-2912      EN: www.ateneum.edu.pl/about-ateneum/philological-forum

________________

Otwarty dostęp

Forum Filologiczne Ateneum to czasopismo o otwartym dostępie (Open Access), które oznacza, że wszystkie treści są bezpłatnie dostępne dla użytkownika lub jego instytucji. Użytkownicy mogą czytać, pobierać, kopiować, rozpowszechniać, drukować, wyszukiwać lub łączyć z pełnymi tekstami artykułów lub wykorzystywać je do jakichkolwiek innych zgodnych z prawem celów bez uprzedniej zgody wydawcy lub autora. Jest to zgodne z definicją otwartego dostępu BOAI.

Forum Filologiczne Ateneum jest objęte licencją Creative Commons - Uznanie autorstwa - Na tych samych warunkach Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International Public License (CC BY-SA).

Wolno:

Dzielić się - kopiuj i rozpowszechniaj utwór w dowolnym medium i formacie.

Dokonywać adaptacji - remiksuj, zmieniaj i twórz na bazie utworu dla dowolnego celu, także komercyjnego.

Na następujących warunkach:

Uznanie autorstwa — utwór należy odpowiednio oznaczyć, podać link do licencji i wskazać jeśli zostały dokonane w nim zmiany. Możesz to zrobić w dowolny, rozsądny sposób, o ile nie sugeruje to udzielania prze licencjodawcę poparcia dla Ciebie lub sposobu, w jaki wykorzystujesz ten utwór.
Na tych samych warunkach — remiksując utwór, przetwarzając go lub tworząc na jego podstawie, należy swoje dzieło rozpowszechniać na tej samej licencji, co oryginał.
Brak dodatkowych ograniczeń — nie możesz korzystać ze środków prawnych lub technologicznych, które ograniczają innych w korzystaniu z utworu na warunkach określonych w licencji.
Szczegółowe warunki licencji znajdują się na stronie Creative Commons.

Czasopismo uwzględnia cyfrowe identyfikatory dokumentów elektronicznych (DOI – Digital Object Identyfier) rejestrowane w bazie CrossRef oraz unikalne identyfikatory naukowców, będących autorami zamieszczanych w czasopiśmie artykułów naukowych (ORCID – Open Researcher and Contributor ID).

Czasopismo Forum Filologiczne Ateneum indeksowane jest w następujących bazach:

DOAJ - Directory of Open Access Journals ERIH PLUS - The European Reference Index for the Humanities and the Social Sciences CEJSH - The Central European Journal of Social Sciences and Humanities Biblioteka Nauki ICI World of Journals - Index Copernicus International World of Journals

Forum Filologiczne Ateneum umieszczone zostało na platformach, udostępniających w sposób otwarty pełne teksty artykułów: 

Academia oraz Researchgate.

ISSN: 2353-2912      eISSN: 2719-8537      DOI: 10.36575/2353-2912      EN: www.ateneum.edu.pl/about-ateneum/philological-forum

______________________

Wskazówki dla Autorów

Formularz oświadczenia i zgody autora na publikację artykułu w czasopiśmie Forum Filologiczne Ateneum

Wydane tomy archiwalne są prezentowane na podstronie Czasopisma.

Wytyczne dla autorów

Informacje ogólne

1. Czasopismo „Forum Filologiczne Ateneum” publikuje prace naukowe w języku polskim oraz językach kongresowych z zakresu nauk humanistycznych, będące rezultatem własnych badań autora, przede wszystkim w obszarze językoznawstwa, literaturoznawstwa i kulturoznawstwa.

2. Zamieszczanie artykułów w czasopiśmie Forum Filologiczne Ateneum jest całkowicie bezpłatne. Autor nie ponosi żadnych kosztów związanych z procesem publikacyjnym czy recenzyjnym.

3. Złożone prace podlegają procedurze recenzji naukowej, przyjętej przez Redakcję i opisanej na niniejszej stronie (zob. Procedury recenzowania).

4. Autor publikowanej pracy zobowiązany jest przenieść swe prawa autorskie na wydawcę i złożyć oświadczenie, że praca nie była publikowana w innym czasopiśmie ani opublikowana online.

5. Autor zobowiązany jest do poddania się procedurze Zapora ghostwriting & guest authorship, która opisana jest na stronie internetowej Wydawnictwa Ateneum.

6. Odpowiedzialność wynikającą z ewentualnych naruszeń praw wydawniczych i praw autorskich (cytowanie, przedruk ilustracji, tabel i wykresów z innych źródeł) ponosi autor.

Dane autora/autorów i informacje wstępne

1. Do tekstu należy załączyć:

a) pełne imiona i nazwiska autora/autorów oraz numery ORCID;

b) dane afiliacyjne: stopień naukowy, specjalizacja naukowa, nazwa katedry lub zakładu, nazwa uczelni, adres do korespondencji internetowy i pocztowy (w celu dosłania egzemplarza autorskiego czasopisma po publikacji drukiem);

c) notę biograficzna nie dłuższą niż 1000 znaków ze spacjami;

d) tytuł pracy w języku publikacji i angielskim;

e) streszczenie pracy w języku publikacji oraz angielskim, zawierające ok. 150 słów, a także słowa kluczowe w języku publikacji i języku angielskim.

2. Tłumaczenie tytułu, słów kluczowych oraz streszczenia na język angielski leży po stronie autora/autorów. Redaktor językowy Wydawnictwa jedynie sprawdza i poprawia ewentualne błędy w dostarczonym tłumaczeniu.

3. Redakcja zastrzega sobie prawo do dokonywania koniecznych skrótów i poprawek – w porozumieniu z autorem/autorami tekstu.

Wytyczne edytorskie

1. Formatowanie tekstu należy ograniczyć do minimum, nie wprowadzać makr, automatycznych nagłówków, podkreśleń i rozspacjowań itp. Tekst pracy/artykułu powinien zawierać podział na paragrafy oraz śródtytuły (pkt. 1. Wprowadzenie/Wstęp (ang. Introduction), pkt. ostatni Podsumowanie/Wnioski (ang. Conclusions).

2. Wydawnictwo Ateneum dopuszcza stosowanie przypisów dolnych (jednak nie dla danych bibliograficznych umieszczanych w tekście cytowań).

3. Przy cytowaniu w tekście stosuje się przypisy wewnątrztekstowe, tzw. harwardzkie. Powinny one zawierać nazwisko, rok publikacji ujęte w nawias okrągły, a w przypadku dosłownego cytowania tekstu numer/y stron: Przykład: Blevins (2007), (Blevins, 2007), (Blevins, 2007, s. 27), ang. (Blevins, 2007, p. 27). Zgodnie z Standardem APA nazwiska, rok oraz numery stron oddzielone są przecinkiem.

4. Gdy publikacja posiada 2 autorów, ich nazwiska należy podać oddzielając je przecinkiem. W przypadku 3, 4 lub więcej autorów w pierwszym cytowaniu należy wymienić ich wszystkich, a przy następnych jedynie pierwszego, pozostałych zastępując skrótem „i in.”. Przykład: (Aron i in., 2019)/ ang. (Aron et al., 2019). W przypadku cytowania jednocześnie dwóch lub więcej publikacji różnych autorów, należy ich wymienić w kolejności alfabetycznej, oddzielając odniesienia do ich publikacji średnikiem.

5. Cytowania dosłowne liczące ponad 40 słów należy umieścić w osobnym akapicie z wcięciem, bez cudzysłowu. Przytaczany fragment winien być poprzedzony i zakończony wolnym wierszem. Przytaczane fragmenty krótsze niż 40 słów należy umieścić w linii tekstu właściwego, ujmując je w cudzysłów.

6. Do tekstu należy dołączyć wykaz wszystkich pozycji bibliograficznych przytoczonych w pracy, sformatowanych według stylu cytowania APA (https://apastyle.apa.org/style-grammar-guidelines/references).

7. Bibliografia tworzona jest na osobnej stronie, na końcu dokumentu. Tytuł Bibliografia/ (ang.) References wyrównany jest do lewego marginesu.

8. Dane bibliograficzne/przypisy dla artykułów (patrz.: Wskazówki dla Autorów).

Techniczne przygotowanie prac

1. Teksty w wersji elektronicznej przesłane do Redakcji powinny być napisane za pomocą MS Word (wszystkie wersje).

2. Tytuł artykułu nie powinien być dłuższy niż 8-10 słów.

3. Objętość prac wraz z tabelami, rysunkami i fotografiami nie powinna przekraczać ok. 25 stron znormalizowanych (1800 znaków na stronę). Minimalna objętość: 20 000 znaków ze spacjami (ok. 11 stron znormalizowanych). Maksymalna objętość: 40 000 znaków ze spacjami. W przypadkach szczególnych Redakcja może odstąpić od tego wymogu.

4. Styl dokumentów – czcionka Times New Roman 12 pkt., interlinia 1,5. Marginesy winny mieć 2,5 cm.

5. Wszystkie części publikacji (streszczenie, właściwy tekst artykułu, bibliografia, tabele, rysunki itp.) należy zapisać w jednym pliku.

6. Materiał graficzny (rysunki, schematy, wykresy) powinien być opracowany i przysłany także jako osobny zapis elektroniczny (pliki źródłowe) w programach pracujących w środowisku Windows (np. w programach Excel, Corel Draw, Adobe Photoshop, Adobe Illustrator itp.).

7. Jeżeli tekst zawiera nietypowe fonty (np. arabski, cyrylica itp.), które nie występują podczas standardowej instalacji edytora lub środowiska Windows, należy je dołączyć.

ISSN: 2353-2912      eISSN: 2719-8537      DOI: 10.36575/2353-2912      EN: www.ateneum.edu.pl/about-ateneum/philological-forum

______________________

Formularz recenzyjny PL word

Formularz recenzyjny PL pdf

Procedury recenzowania

Procedura recenzowania artykułów zgłaszanych do publikacji w czasopiśmie naukowym Forum Filologiczne Ateneum uwzględnia zalecenia Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego opracowane przez Zespół do Spraw Etyki w Nauce i przedstawione w publikacji "Dobre praktyki w procedurach recenzyjnych w nauce" (Warszawa, 2011).

1.  Wszystkie artykuły zgłaszane do publikacji w czasopiśmie naukowym Forum Filologiczne Ateneum przechodzą na poziomie Redakcji przez procedurę preselekcji, pozwalającą wyłonić w toku procedury te teksty, które zostaną przesłane do recenzji. 

2.  Teksty, spełniające wymogi stawiane tego typu pracom, kierowane są do oceny Recenzentów, właściwych dla danej dyscypliny jak również języka artykułu.

3.  Publikacje każdorazowo recenzowane są poufnie i anonimowo przez dwóch niezależnych ekspertów niepozostających w konflikcie interesów z autorem/autorami manuskryptu. Przez konflikt interesów rozumie się tu zarówno zależność służbową (podległość zawodową), bezpośrednią współpracę naukową jak również bezpośrednie relacje osobiste (pokrewieństwo do drugiego stopnia, związek małżeński) występujące pomiędzy Recenzentem a Autorem recenzowanego tekstu.

4. W sytuacjach szczególnych (np. wąskie grono specjalistów w danej dziedzinie), w przypadku podejrzenia o możliwość wystąpienia konfliktu interesów, recenzent musi podpisać stosowne oświadczenie.

5.  Podczas procesu recenzowania zachowana zostaje zasada wzajemnej anonimowości Recenzenta i Autora publikacji (tzw. double-blind review process).

6.  Recenzja jest sporządzana w wersji elektronicznej i papierowej zaopatrzonej podpisem na formularzu recenzyjnym dostępnym na stronie internetowej Wydawnictwa w pliku WORD i PDF. Recenzje są przechowywane w Wydawnictwie przynajmniej przez okres 5 lat.

7.  Recenzenci są zobowiązani w trakcie procesu recenzowania do poufności w opiniach na temat recenzowanego tekstu oraz nie wolno im wykorzystywać wiedzy na jego temat przed jego publikacją.

8.  Recenzja kończy się wnioskiem Recenzenta o dopuszczeniu tekstu do publikacji, o konieczności dokonania poprawek w tekście  lub o odrzuceniu tekstu (wzór recenzji). W przypadkach spornych powoływani są dodatkowi Recenzenci.

9.  Uwagi Recenzenta przekazywane są autorowi recenzowanego tekstu. Autor ma obowiązek uwzględnić zalecenia recenzentów i w odpowiedni sposób poprawić tekst. W przypadku gdy Autor tekstu nie zgadza się z konkluzjami recenzenta, ma prawo do ustosunkowania się do nich wobec Redakcji. 

10.  Po otrzymaniu recenzji Autor zostaje poinformowany o uwagach Recenzentów odnośnie jego artykułu oraz o ostatecznej decyzji co do przyjęcia publikacji do druku.

11.  Ostateczną kwalifikację do druku podejmuje Redaktor Naczelny na podstawie analizy uwag zawartych w recenzji i ostatecznej wersji artykułu dostarczonej przez Autora (z uwzględnieniem ewentualnych poprawek).

12.  W każdym tomie czasopisma, jak również po jego publikacji na stronie www, Redakcja umieszcza pełną listę Recenzentów.

13.  Recenzje artykułów są sporządzane nieodpłatnie.

14.  Artykuły zaopiniowane negatywnie lub zaopiniowane pozytywnie, ale nie przyjęte do druku są archiwizowane w Redakcji czasopisma (autorzy mogą je wykorzystać do publikacji w innych wydawnictwach).

15.  Redakcja nie zwraca prac, które nie zostały zakwalifikowane do druku. 

ISSN: 2353-2912      eISSN: 2719-8537      DOI: 10.36575/2353-2912      EN: www.ateneum.edu.pl/about-ateneum/philological-forum

______________________

Zasady etyki wydawniczej

W celu przeciwdziałania nieuczciwym praktykom publikacyjnym Redakcja czasopisma naukowego Forum Filologiczne Ateneum Wydawnictwa Ateneum-Akademii Nauk Stosowanych przyjęło i stosuje Zasady etyki wydawniczej dotyczące wszystkich stron zaangażowanych w proces publikacyjny, zgodne z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics). www.publicationethics.org

I.  Zasady etyczne obowiązujące Redakcję

1.  Redakcja ma obowiązek zachowania poufności wszelkich informacji dotyczących publikacji. Nie będą one ujawniane osobom postronnym. 

2.  Wszystkie artykuły zgłaszane do publikacji w czasopiśmie naukowym Forum Filologiczne Ateneum przechodzą na poziomie Redakcji przez procedurę preselekcji, pozwalającą wyłonić w toku procedury te teksty, które zostaną przesłane do recenzji. Głównymi kryteriami akceptacji artykułów są: oryginalność, waga zawartych informacji oraz innowacyjność poruszanych tematów.

3.  Na ocenę zgłoszonych do publikacji tekstów nie mają żadnego wpływu: rasa, narodowość, pochodzenie, płeć, orientacja seksualna, wiara czy przekonania polityczne Autora/Autorów.

4.  Teksty, spełniające wymogi stawiane tego typu pracom, kierowane są do oceny dwóch niezależnych Recenzentów, właściwych dla danej dyscypliny jak również języka artykułu.

5.  Wydawnictwo stosuje zasadę double-blind review, zgodnie z którą Recenzent i Autor nie znają swoich tożsamości.

6.  Po otrzymaniu recenzji Autor zostaje poinformowany o uwagach Recenzentów odnośnie jego artykułu oraz o ostatecznej decyzji co do przyjęcia publikacji do druku.

7.  Decyzję o publikacji tekstu podejmuje Redaktor Naczelny, przy wsparciu członków Komitetu Redakcyjnego, na podstawie recenzji, ewentualnych odpowiedzi na recenzje autora tekstu i ostatecznej wersji tegoż tekstu dostarczonej przez Autora. W przypadkach spornych Redakcja może powołać dodatkowego recenzenta.

8.  W przypadku wykrycia przez Redakcję lub Recenzenta takich naruszeń zasad etyki, jak: plagiat, autoplagiat, sfabrykowanie danych, „autorstwo widmo” (ang. ghost autorship) lub „autorstwo gościnne” (ang. guest autorship) Redakcja skontaktuje się z Autorem, w celu wyjaśnienia problemu. W przypadku niesatysfakcjonujących wyjaśnień lub braku jakiejkolwiek odpowiedzi, Redakcja informuje o zaistniałej sytuacji Autora oraz odpowiednie organy.

9.  W przypadku wykrycia plagiatu po opublikowaniu tekstu Redakcja dokonuje retrakcji artykułu zarówno w wersji on-line jak i papierowej, a o zaistniałej sytuacji informuje Autora oraz odpowiednie organy. Redakcja umieszcza na stronie Czasopisma odpowiednią adnotację oraz zgłasza fakt retrakcji do bibliometrycznych serwisów baz danych, w których indeksowane jest Czasopismo.

10.  Artykuły zaopiniowane negatywnie lub zaopiniowane pozytywnie, ale nie przyjęte do druku są archiwizowane w Redakcji Czasopisma. Odrzucone teksty mogą zostać poprawione i wysłane do publikacji w innych wydawnictwach.

11.  Redakcja nie zwraca prac, które nie zostały zakwalifikowane do druku.

12.  W każdym tomie czasopisma, jak również po jego publikacji na stronie www, Redakcja umieszcza pełną listę Recenzentów.

II.  Zasady etyczne obowiązujące Autorów

1.  Dostarczane przez autorów teksty nie mogą być wcześniej publikowane jak również jednocześnie złożone do publikacji w redakcjach różnych czasopism.

2.  Nadesłane artykuły muszą być oryginalne. Niedopuszczalne jest przesłanie redakcji plagiatu lub autoplagiatu, a korzystanie z cudzych prac musi odbywać się z poszanowaniem prawa autorskiego, a cytowania oznaczone przy użyciu odpowiedniego formatu APA.

3.  Autor publikowanej pracy zobowiązany jest nieodpłatnie przenieść swe prawa autorskie na wydawcę, tj. Wydawnictwo Ateneum-Akademii Nauk Stosowanych w Gdańsku.

4.  Autor publikowanej pracy zobowiązany jest złożyć stosowne oświadczenie (dostępne w zakładce „Dla Autorów”), iż praca ta nie była wcześniej publikowana w innym czasopiśmie ani opublikowana online.

5.  Autor tekstu zobowiązany jest do ujawnienia źródeł finansowania badań naukowych, których wyniki są prezentowane w nadesłanych artykułach naukowych. Autor przesyła wypełnione i podpisane oświadczenie, dostępne w zakładce „Dla Autorów”.

6.  Autor zobowiązany jest do poddania się procedurze Zapora ghostwriting & guest authorship, która opisana jest na stronie internetowej Wydawnictwa Ateneum.

7.  Autor ma obowiązek uwzględnić zalecenia recenzentów i w odpowiedni sposób poprawić tekst. W przypadku gdy Autor tekstu nie zgadza się z konkluzjami Recenzenta, ma prawo do ustosunkowania się do nich wobec Redakcji.

8.  Odpowiedzialność wynikającą z ewentualnych naruszeń praw wydawniczych i praw autorskich (cytowanie, przedruk ilustracji, tabel i wykresów z innych źródeł) ponosi Autor.

III. Zasady etyczne obowiązujące Recenzentów

1. Recenzenci zobowiązują się do rzetelnego i obiektywnego dokonania recenzji przedstawianych im artykułów naukowych, zgodnie ze standardami etycznymi i powstrzymując się od wszelkiej nienaukowej krytyki.

2. Recenzenci są zobowiązani w trakcie procesu recenzowania do zachowania poufności w opiniach na temat recenzowanego tekstu oraz niewykorzystywania wiedzy na jego temat przed publikacją.

3. Recenzenci powinni dokonać recenzji w czasie ok. 2 tygodni od momentu powierzenia im tekstu. Jeżeli proces recenzowania nadmiernie się wydłuża, Recenzent powinien zawiadomić o tym fakcie Redaktora Naczelnego.

4.  Podczas procesu recenzowania zachowana zostaje zasada wzajemnej anonimowości Recenzenta i Autora publikacji (tzw. double-blind review process).

5.  Publikacje każdorazowo recenzowane są poufnie i anonimowo przez dwóch niezależnych ekspertów niepozostających w konflikcie interesów z autorem/autorami manuskryptu.

6.  Przez konflikt interesów rozumie się tu zarówno zależność służbową (podległość zawodową), bezpośrednią współpracę naukową jak również bezpośrednie relacje osobiste (pokrewieństwo do drugiego stopnia, związek małżeński) występujące pomiędzy Recenzentem a Autorem recenzowanego tekstu.

7. W przypadku podejrzenia nieuczciwości naukowej Autora lub podejrzenia konfliktu interesów Recenzent zobowiązany jest zawiadomić o tym fakcie Redaktora Naczelnego.

8.  W sytuacjach szczególnych (np. wąskie grono specjalistów w danej dziedzinie), w przypadku podejrzenia o możliwość wystąpienia konfliktu interesów, Recenzent musi podpisać stosowne oświadczenie.

9.  Recenzja kończy się wnioskiem Recenzenta o dopuszczeniu tekstu do publikacji, o konieczności dokonania poprawek w tekście lub o odrzuceniu tekstu (wzór recenzji). W przypadkach spornych powoływani są dodatkowi recenzenci.

10. Recenzje artykułów są sporządzane nieodpłatnie.

Rzetelność naukowa i etyka w badaniach naukowych

Na bazie zaleceń opracowanych przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego Wydawnictwo Ateneum–Szkoły Wyższej w Gdańsku wdrożyło procedurę zapory ghostwritting:

1.  Redakcja ostrzega przed przejawami nierzetelności naukowej – niedopuszczalny jest m.in. taki proceder jak ghostwriting (brak ujawnienia istotnego wkładu w powstanie publikacji, bez ujawnienia swojego udziału jako jeden z autorów lub bez wymienienia jego roli w podziękowaniach zamieszczonych w publikacji) oraz guest/honorary authorship (dopisywanie do zespołu autorskiego osób, których wkład w publikację jest znikomy lub żaden).

2.  Autorzy publikacji proszeni są o pełne ujawnienie wkładu poszczególnych autorów w powstanie publikacji na stosownym formularzu dostępnym na stronie Wydawnictwa. Redakcja wymaga informacji o źródłach finansowania publikacji, wkładzie w powstanie tekstu instytucji naukowo-badawczych, stowarzyszeń i innych podmiotów.

3.  Wszelkie wykryte przypadki nierzetelności naukowej będą demaskowane, włącznie z powiadomieniem odpowiednich podmiotów (instytucje zatrudniające autorów, towarzystwa naukowe, stowarzyszenia edytorów naukowych itp.). Wszystkie przejawy nierzetelności będą przez redakcję dokumentowane.

ISSN: 2353-2912      eISSN: 2719-8537      DOI: 10.36575/2353-2912      EN: www.ateneum.edu.pl/about-ateneum/philological-forum

______________________

Redakcja Forum Filologicznego Ateneum

Ateneum-Akademia Nauk Stosowanych w Gdańsku

Wydział Neofilologiczny

ul. 3 Maja 25A

80-802 Gdańsk

e-mail:  philological.forum(at)ateneum.edu.pl

dr Katarzyna Kukowicz-Żarska, prof. A-ANS

Redaktor Naczelna czasopisma

Dziekan Wydziału Filologicznego

e-mail:  k.kukowicz(at)ateneum.edu.pl

ORCID:  0000-0002-6652-9068

Wydawnictwo Ateneum-Akademii Nauk Stosowanych w Gdańsku

Ateneum-Akademia Nauk Stosowanych w Gdańsku

ul. 3 Maja 25A

80-802 Gdańsk

Mgr Violetta Pastwa

Kierownik Działu Nauki i Wydawnictw

tel. (+48) 58 722-08-25

e-mail:  v.pastwa(at)ateneum.edu.pl

ISSN: 2353-2912      eISSN: 2719-8537      DOI: 10.36575/2353-2912      EN: www.ateneum.edu.pl/about-ateneum/philological-forum

________________

Zaproszenie do nadsyłania artykułów naukowych

Forum Filologiczne Ateneum jest międzynarodowym recenzowanym czasopismem naukowym typu open access,wydawanym od 2013 roku przez Wydział Neofilologiczny Akademii Ateneum w Gdańsku. Periodyk znajduje się w wykazie czasopism punktowanych MEiN z dnia 1 grudnia 2021 r. pod pozycją 29827 i z przyznaną punktacją 40 punktów.

Czasopismo ujęte jest w następujących bazach: CEJSH (The Central European Journal of Social Sciences and Humanities), ERIH PLUS (The European Reference Index for the Humanities and the Social Sciences) czy DOAJ (Directory of Open Access Journals).

Forum Filologiczne Ateneum publikuje prace naukowe w języku polskim i innych językach obcych, związane w główniej mierze z dziedziną nauk humanistycznych, będące rezultatem badań własnych autora przede wszystkim w obszarze dyscyplin takich jak: językoznawstwo, literaturoznawstwo, badania kulturowe, studia porównawcze, a także pozostawia pole do rozważań w zakresie badań interdyscyplinarnych.

Zamieszczanie artykułów w czasopiśmie jest całkowicie bezpłatne. Autor nie ponosi żadnych kosztów związanych z procesem publikacyjnym czy recenzyjnym.

Czasopismo uwzględnia cyfrowe identyfikatory dokumentów elektronicznych DOI (Digital Object Identyfier) rejestrowane w bazie CROSSREF oraz unikalne identyfikatory naukowców, będących autorami zamieszczanych w czasopiśmie artykułów naukowych ORCID (Open Researcher and Contributor ID).

Prosimy o nadsyłanie tekstów na adres: [email protected] lub [email protected].

Formalne przyjęcie tekstu przez Redakcję oznacza, że będzie on dopuszczony do procesu recenzyjnego. Ostateczną decyzję dotyczącą wyboru artykułów do danego tomu czasopisma podejmuje Redakcja we współpracy z Autorem po pozytywnym zaopiniowaniu tekstu przez Recenzentów.